Barzani onlara mı güveniyor? Bölge ülkeleri; Türkiye, İran ve Irak’ın yanı sıra ABD’nin de tepki göstermesine rağmen “bağımsızlık” referandumunu gerçekleştiren Barzani’nin, bu kadar devleti karşısına alabilmesi tartışmalara neden oldu. Kuzey Irak yönetiminin, Moskova ile bir yılda üç büyük anlaşma imzalaması da “Barzani Ruslara mı güveniyor?” sorusunu gündeme getirdi.
Kuzey Irak’ta bölgesel yönetim Başkanı Mesud Barzani inadından dönmedi, “bağımsızlık” referandumu resmen başladı. Barzani’nin kontrol ettiği bölgenin resmen bağlı olduğu Irak’ın, iki büyük komşu Türkiye ve İran’ın, hatta ABD’nin itirazlarına rağmen Barzani’nin referandumdan vazgeçmemesi, “kime güveniyor” sorusunu akla getirdi.
BU KONUDAKİ EN BÜYÜK ADAY RUSYA
Rusya ile Barzani yönetimi arasındaki ilk yakınlaşma, Barzani’nin kontrolü altındaki bölgede memur maaşlarını dahi veremez duruma geldiği dönemde yaşandı. Rusya, Şubat 2017’de, Barzani yönetiminin mali olarak en çok sıkıştığı dönemde, Kuzey Irak petrolünü almak konusunda bir ön anlaşma imzaladı; Petrolü almadan parayı peşin verdi. Kuzey Irak’a Rusya’dan bu “ön anlaşma” ile yaklaşık 1.2 milyar dolar akıtıldı.
Ardından asıl anlaşma geldi. 2 Haziran 2017’de Rusya ile Kuzey Irak bölgesel yönetimi arasında ilk büyük anlaşma imzalandı. Kuzey IRak Başbakanı Neçirvan Barzani’nin Rus milli petrol şirketi Rosneft ile imzaladığı anlaşmaya göre, Rusya 20 yıl boyunca Kürt petrolünü alıp, bunu Almanya’da rafine etmeyi taahhüt etti. Ayrıca Ruslar, Kuzey Irak’a 3 milyar dolarlık yaptırım yapmaya da söz verdi.
İkinci büyük anlaşma ise sadece bir hafta önce, 18 Eylül’de geldi. Ruslar bu kez Kuzey Irak’taki doğalgaza el attı. Rusya ile Barzani yönetimi arasında, Kuzey Irak’tan Türkiye’ye yönelik doğalgaz boru hattının inşası ve işletilmesi için Iraklı Kürtlerle anlaşma imzalandı. Böylece Rusya, Kuzey Irak’a yönelik taahhüdünü 4 milyar dolara kadar yükseltmiş oldu. Ayrıca Barzani’nin bağımsızlık referandumuna karşı Rusya’dan hiç aleyhte söz gelmedi.
KUZEY IRAKLI KÜRTLER’İN İLK BAŞVURDUĞU YER TÜRKİYE OLMUŞTU
Diplomatik kaynaklara göre, Barzani yönetiminin mali olarak sıkışıp, memur maaşlarını dahi ödeyemez duruma geldiğinde ilk başvurduğu ülke Türkiye olmuştu. Ancak Barzani Türkiye’den umduğu desteği alamayınca, Rusya’ya yöneldi.
PUTİN’LE KONUŞULACAK
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ankara’ya bugün yapması planlanan ziyarette gündem maddelerinden birini de bu konu oluşturuyor. Rusya, Barzani yönetimi ile imzaladığı petrol ve doğalgaz anlaşmaları ile, bu bölgeden dünyaya akacak petrol ve doğalgaz konusunda resmen söz sahibi oldu. Kuzey Irak petrol ve dogalgazının Türkiye üzerinden akıtılması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rus Lider Putin arasında bugünkü görüşmede ele alınacak. Putin’le görüşülecek bir başka stratejik konu ise Suriye olacak; Türk askerinin geçen ay İdlip’te ilan edilen “çatışmasızlık bölgesine” girerek, gözlemcilik yapmasının detayları ele alınacak.
SÖZCÜ