Katherine Johnson, NASA’nın kuruluşu sırasında, karmaşık hesapları yapan matematik ve fizik uzmanıdır. “Her şeyi saydım. Yoldaki basamakları, kiliseye çıkan basamakları, yıkadığım bulaşık ve gümüş eşyaları sayısını… Sayılabilecek her şeyi saydım” diyor, 2015 Ulusal Özgürlük Madalyası’nı alan 99 yaşındaki Katherine Johnson.
1918’de ABD’nin West Virginia eyaletindeki White Sulphur Springs kasabasında dünyaya gelen Johnson, kendi deyimiyle “sayılara hayranlık duyan bir matematik araştırmacısı.”
Sayılara olan hayranlığı 10 yaşındayken başlayan Johnson, aynı yaşta liseye başladı.
Babası Joshua, kızının sahip olduğu potansiyeli gördü ve kızının West Virginia Enstitüsü’nde eğitim alması için buraya taşındı. Johnson’un akademide gösterdiği başarı, babasının kararının doğru olduğunu kanıtladı. Katherine 14 yaşında liseden, 18 yaşında da üniversiteden mezun oldu.
1953’te ABD’de NASA’dan önce faaliyet gösteren “Ulusal Havacılık Danışma Kurulu” NACA’da çalışmaya başladı.
NACA, 1935’te rüzgar tüneli testlerinin sonuçlarını ölçmek ve hesaplamak için kadınları işe almaya başladı. Burada çalışan kadınlar, bugün bilinen bilgisayarların yaptığı işleri yapıyorlardı.
Uzay mekiğinin yörüngesini hesapladı
İkinci Dünya Savaşı sırasında NACA, Afrika kökenli Amerikalı kadınları da bu “bilgisayar” işinde istihdam etmeye başladı.
Savaş bittikten sonra, NACA bu çalışanlarından o kadar memnundu ki diğer kurumların aksine kadın bilgisayarları istihdam etmeye devam etti.
1953 yılına gelindiğinde ise uzay araştırmalarına olan ilginin artması ve Langley Araştırma Merkezi’nin kurulmasıyla Johnson, olağanüstü matematik becerilerini gösterebileceği bir yer buldu.
Johnson, uzaya giden ilk ABD’li astronot olan Alan Shepard’ın uzay mekiğinin yörüngesini bir bilgisayar gibi hesapladı.
Ay’a inişte önemli rol oynadı
NASA’nın elektronik bilgisayarları kullanmaya başlamasına rağmen, 1962’de “Friendship 7” ismiyle göreve çıkacak olan astronot John Glenn, yeni elektronik bilgisayarlar tarafından yapılan yörünge hesaplamalarının Katherine Johnson tarafından yeniden hesaplanarak kontrol edilmesini istedi.
Johnson 1986’ya kadar NASA’da çalıştı ve matematik yeteneklerini elektronik bilgisayar becerileri ile birleştirdi.
Johnson’ın hesaplamaları, ABD’nin uzay yolculuğu ile ilgili ilk adımları atarken, Apollo Uzay Gemisi’nin Ay’a iniş programının başarısında önemli rol oynadı.
En yüksek vatandaşlık ödülü
Katherine Johnson başarılarla dolu bir hayat geçirdi.
Çok sayıda fahri doktora aldı.
1967 yılında Apollo programına hazırlık amacıyla, Ay’ın etrafında dönen beş uzay aracına ilişkin navigasyon sorunları alanında yaptığı öncü çalışmalar sayesinde NASA Lunar Orbiter uzay aracı ve operasyon ekibi ödülünü aldı.
24 Kasım 2015 günü, ABD’de o dönem başkan olan Barack Obama’nın elinden ülkedeki en yüksek vatandaşlık ödülü olan “Başkanlık Özgürlük Madalyası”nı aldı.
Katherine Johnson’ın, ABD’de “Kadınların Eşitlik Günü” olan 26 Ağustos’ta dünyaya gelmesi hikayesini daha anlamlı kılıyor.
Bugün 100 yaşında olan Katherine Johnson, halen NASA’nın etkinliklerine katılıyor.
BBC TÜRKÇE