Gebelik günlük yaşamda pek çok noktaya dikkat edilmesi gereken hassas bir dönem ve bu süreçte anne adayları kozmetik ürün kullanımı konusunda çeşitli endişeler yaşıyor. Özellikle nemlendirici kullanımından, saç boyamaya, makyaj malzemelerinden, güneş koruma ürünlerine kadar bakım uygulamaları konusunda çok dikkatli olunması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Meltem Aksu, gebelik döneminde kozmetik ürün kullanırken dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Hamileyken saç boyası ve düzleştiricisinden uzak durulmalı
Gebelik esnasında kullanılan kozmetik ürünlerle ilgili anne adaylarını en çok tedirgin eden konu saç boyalarıdır. Piyasada bulunan ve en sık kullanılan saç boyaları ile ilgili yapılan araştırmalarda bebek üzerinde kalıcı bir etki saptanmamıştır. Bununla birlikte gebelik döneminde kullanılan saç boyalarının bebekte ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan hastalıklarla bağlantılı olabileceğini gösteren araştırma sonuçları da bulunmaktadır. Bu nedenle mümkünse saç boyalarının doğum sonrasında kullanılması önerilmektedir. Saç düzelticilerinin içerdiği sodyum hidroksit ve bisülfit denilen kimyasal oluşumlar nedeniyle gebelik boyunca kullanılmaları tavsiye edilmemektedir. Yine perma gibi yöntemler esnasında kullanılan kimyasal maddeler de saçlı deriden emilip kana karışabildiği için gebelik esnasında yaptırılmamalıdır.
Gebelikte lekelenmeye karşı güneş koruyucu kullanılmalı
Parfüm, deodorant, şampuan, makyaj ürünleri ve diğer cilt bakım ürünlerinin bebek gelişimi üzerinde olumsuz etkileri olup olmadığı ile ilgili yeterli bilimsel araştırma bulunmamaktadır. Bununla birlikte şimdiye kadar herhangi bir problem rapor edilmemiştir. Nemlendiriciler ve güneş koruyucular gebelik boyunca doktora danışılarak kullanılabilir. Özellikle güneşli havalarda, dışarı çıkarken güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır. Yoğun bir ultraviyole ışık kaynağı olan güneşten uzak durmak ve güneşe çıkarken en az 20 faktörlü bir güneş kremi kullanmak lekelenmelerden korunmak için oldukça etkilidir. Lekelenme olan bölgelerin makyajla kapatılmasında bir sakınca yoktur. Gebelik esnasında oluşan karın ve basen bölgesi hatta memelerde görülebilen cilt çatlaklarının oluşmasını azaltmak için kakao, nemlendirici yağlar ve lanolin kremler kullanılabilir.
Sivilce ilaçları doğumsal anomalilere yol açabilir
Gebelik döneminde vücuttaki birçok sistem üzerinde fizyolojik değişiklikler olmaktadır. Bu dönemde değişen hormonların etkisiyle ciltte de bazı değişiklikler gözlenmektedir. Bu değişiklikler cilt kuruluğu, karın ve basen bölgesinde çatlaklar, ciltte alerjik reaksiyonlar, yüzde sivilcelenmeler, yağlanma ve tüylenmede artış olarak sıralanabilir. Özellikle yüz bölgesinde görülen sivilceler gebeleri sıkıntıya sokmaktadır. Gebelik döneminde sivilce tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta izotretinoin içerikli “sivilce ilaçlarının” kullanılmasının sakıncalı olduğudur. İzotretinoin içerikli ilaçların gebelik esnasında kullanımının bebeklerde doğumsal anomalilere neden olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle gebelik döneminde sivilce tedavisi için ilaç kullanması gereken gebelerin mutlaka hekimlerine danışmaları gerekmektedir.
İnatçı kaşıntılara dikkat!
Gebelik sırasında sık görülen cilt değişikliklerinden bir diğeri yine başta yüz olmak üzere vücudun her yerinde oluşabilen lekelerdir. Sıklıkla yanaklar, alın, üst dudak, burun ve çenede düzensiz sınırlı kahverengi lekelere “gebelik maskesi” denir. Bu pigment artışı doğumdan sonra azalır veya ortadan kalkar. “Palmoplanter eritem” olarak adlandırılan avuç içlerinde ve nadiren de ayak tabanlarında kızarıklık ve kaşıntı şeklinde ortaya çıkan cilt değişikliği de sık görülmektedir. Bu cilt probleminin kaynağının gebelikte artan östrojen hormonu olabileceği düşünülmektedir. Kaşıntı şiddetli olduğunda nemlendirici kremler faydalı olabilmektedir. Nemlendirici kremlere cevap vermeyen kaşıntılarda ise mutlaka doktora başvurulması tavsiye edilmektedir. Gebelikte tüm vücutta veya sadece el ve ayaklarda ortaya çıkan kaşıntı, “gebelik kolestazı” olarak adlandırılan ve olumsuz sonuçlara yol açabilen tablonun habercisi olabilir. Bu nedenle inatçı kaşıntılar, gebelerin doktorunu haberdar etmesi gereken bir bulgudur.
Gebelikte tırnak cilası kullanmak tırnağı daha da inceltebilir
Cildin bir uzantısı olarak kabul edilen tırnaklar, gebelik döneminde artan hormonların etkisiyle yumuşayıp incelerek kolay kırılır hale gelebilmektedir. Tırnak cilası kullanmak durumu daha da kötüleştirebilmektedir. Bulaşık ve çamaşır yıkarken lastik eldiven kullanmak, el ve tırnaklara nemlendirici losyon sürmek çoğu durumda faydalı olmaktadır.