Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ve Kulüpler Birliği Vakfı’nın üzerinde çalıştığı proje toplam 3.5 milyar liralık borç batağındaki kulüpleri, 10 yıl gibi orta vadede tüm borçlarından arındırmayı hedefliyor.
1 milyar lirası SGK prim ve vergi alacakları, 2.5 milyarlık bölümü ise özel banka kredilerinden oluşan borcun yeniden yapılandırılması planı için bazı yasal düzenlemeler gerekiyor. Bakanlık, TFF ve Vakıf arasında sürdürülen görüşmeler, kalıcı bir çözüm üzerine yoğunlaşırken, büyük bölümü özel banka kredilerinden oluşan borcun, üç devlet bankasına devredilmesini öngörüyor.
Öncülüğünü Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç’ın yaptığı ve Türk futbolunun kurtuluş reçetesi olarak nitelendirilen projeye göre kulüplerin halen özel bankalara olan 2.5 milyar liralık borcu, Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank tarafından üstlenilecek. Her kulübün kredi kullanırken gösterdiği teminatların tamamı da bu üç bankaya verilecek.
Taşınmaz mal varlıkları, naklen yayın gelirleri, Spor Toto ve Loto girdileri, isim hakları, tribün gelirleri gibi kalemler, devlet bankalarına teminat olacak.
Gerekli yasal düzenlemeler yapıldıktan sonra, hazırlanacak protokolle kulüpler ve devlet bankaları arasında 10 yıllık ödeme planı hazırlayacak. İlk bir veya iki yılının geri ödemesiz olması düşünülen yeni krediler, daha düşük faizlerle yeniden yapılandırılacak. Gösterilen teminatlar ve gelirler garanti altına olduğu için devlet bankalarının herhangi bir zararı söz konusu olmayacak.
Türkiye Futbol Federasyonu Başkan Vekili Hüsnü Güreli geçen yıl Eylül ayında dev projenin sinyalini vermiş ve kulüpler açısından yaklaşan tehlikeye dikkat çekmişti.
Güreli katıldığı bir toplantıda, “Spor Toto Süper Lig’deki 18 kulübün borçlar toplamı 3 milyar 948 milyon lira, net borçları da 3 milyar 469 milyon lira seviyesinde. 18 kulübün geliri 1 milyar 884 milyon lira, alacaklar toplamı 478 milyon lira. Nasıl finanse ediyorlar anlamıyorum. Sihirbazlık gibi bir şey. Dükkanı açtığınız anda kafadan zarardasınız, brüt kâr bile yok. Yani zararla faaliyet yapılır mı?” ifadelerini kullanmıştı.
Hüsnü Güreli, futbol endüstrisinin artık yeni kredibilite için beyaz sayfa açması gerektiğini vurgulamış ve Süper Lig AŞ ve iştiraki olarak kurulacak Varlık Yapılandırma Şirketi çözüm olabilir” diyerek projenin işaretini vermişti.
Borçların yeniden yapılandırılmasıyla kulüplere rahat bir nefes aldırılması hedeflenirken, yeni yasayla başkan ve yöneticiler de bundan böyle harcamalardan sorumlu tutulacaklar. Sorumsuz harcamalar ve fahiş ücretlerle yapılan transferler kulübü zarara uğrattığı takdirde, mevcut yönetim maddi anlamda yükümlü olacak. Spor Kulüpleri Yasası konuyla ilgili düzenlemeleri ve yaptırımları düzenleyecek.
Projenin en önemli ayaklarından biri “Varlık Yapılandırma Şirketi” olacak. Türk futbolunun kanayan yarası borç sorununun çözümü için kurulacak bu şirket, Süper Lig A.Ş.’nin hayata geçirilmesiyle paralel olarak faaliyet gösterecek.
Şirketin kurulmasıyla kulüplerin tüm ticari gelirleri bir arada toplanacak. Böylece kulüplere daha ucuz maliyet ve uzun vadede finansman imkanı yaratılacak. Özel bankalara olan borçların üç devlet bankasına devredilmesi projesi de bu şirket vasıtasıyla gerçekleştirilecek.
Galatasaray’ın Finansal Mali Fairplay kriterlerini yerine getiremediği için UEFA tarafından Avrupa kupalarından men edilmesinin gündeme geldiği bir dönemde, hayati önem taşıyan yeni proje katı kurallara bağlanacak.
Öncelikle, sonuçlanma aşamasına gelen “Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri Kanunu” TBMM’ye sevk edilecek. Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç bu konuda da önemli bir rol üstlenecek. Mecliste grubu bulunan siyasi partilere kanunun niçin acilen çıkması gerektiği anlatılacak.
Yasayla birlikte gelirgider, borçlanma, transfer, kaynak üretme gibi konularda Türkiye Futbol Federasyonu ve Maliye Bakanlığı’nın takibinde olacak kulüpler, orta vadede borçlarının önemli bir bölümünden kurtulacak.
Toplam 2.5 milyar liralık banka borçlarının yarısının, yani 500 milyon dolarının (1.5 milyar lira) Galatasaray, Beşiktaş, Trabzonspor ve Fenerbahçe kulüplerine ait olduğu belirlendi. Kalan kısmının ise diğer takımların borcu olduğu vurgulandı.