Rayiç kelimesi değer anlamına gelmektedir. Rayiç bedeli de bu anlamla birlikte satış değeri olarak kullanılmaktadır. Genellikle arsa, bina gibi taşınmaz malların satış fiyatı anlamında kullanılan rayiç bedeli, o taşınmazın fiyatının tespiti sonrası ortaya çıkan nesnel fiyatı ifade eder.
6292 sayılı kanunda “Bu Kanun hükümlerine göre satılacak taşınmazların 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu veya 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine göre tespit ve takdir edilen bedeldir.” şeklinde ifade edilen rayiç bedeli, alım-satım işlemlerinde birinci derecede belirleyicidir. Dolayısıyla, ‘’Arsa rayiç bedeli nasıl yükseltilir?’’ sorusunun yanıtı büyük önem taşır.
Arsa rayiç bedelinin belirlenmesi
Bir arsanın rayiç bedelinin belirlenmesinde iki ana kriter bulunmaktadır. Bu kriterlerin ilki, arsanın bulunduğu bölgeye bağlı değerlendirme olmaktadır. Arsanın yer aldığı semtin özellikleri olarak da söylenebilecek bu değerler, arsa çevresinde bulunan yapılaşma ve doğal durum ile arsanın imar ya da tarım arazisi olarak kullanımı ile ilgili durumunu kapsamaktadır. Eğer iskana açık bir arsa söz konusu ise arsanın üzerine inşa edilecek yapının kaç kata kadar yapılabileceği, geleceğe dönük imar planları ile mevcut yerleşimin yarattığı özellikler arsa rayiç bedelinde belirleyicidir. Diğer kriterler ise Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından yayınlanmış asgari değerler ve enflasyon oranlarına bağlı değerlerdir. Bu iki ana kriterden ilki, ikincisini etkileyen bir faktördür.
Arsa rayiç bedelinin öğrenilmesi
Arsa rayiç bedelini öğrenmek için arsanın bağlı bulunduğu belediyeden bilgi alabilirsiniz. Belediyelerin ilgili biriminden arsanın yer aldığı ada ve parsel bilgilerini söyleyerek ya da arsa sahibin isminden kendisinin belirtmiş olduğu emlak beyan kayıtları sorgulanarak arsa rayiç bedelini öğrenebilirsiniz. Arsa rayiç bedelinin öğrenilmesi esasen arsanın bulunduğu araziye ait metrekare birim fiyatlarının o yıla ait değeridir. Dolayısıyla bu şekilde alınan bilgi ile arsanın büyüklüğü çarpılarak toplam değer elde edilir ve yalnızca bulunulan yıl için geçerlidir. Bunun dışında telefonla belediyenin ilgili birimini arayarak da bilgi edinebilirsiniz.
Arsa rayiç bedeli yükseltilmesi
Rayiç bedellerinin tespitleri, söz konusu kriterler uyarınca bağlı bulunulan mal müdürlükleri ya da defterdarlıklar tarafından yapılıyor. Bu tespitlerle belirlenen rayiç bedelleri, Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından güncel durum göz önüne alınarak değiştirilebiliyor. Arsa rayiç bedeli nasıl yükseltilir sorusunun cevabı da bu anlamda, bakanlığın daha önce tasdik edilmiş rayiç bedelini güncelleştirmesi bakımından önemlidir. Bu da arsaya ait çevresel özelliklerin pozitif yönde değişimi anlamına gelmektedir. Milliyet