Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Soçi’de düzenlenen Suriye zirvesi sonrasında konuştu. Erdoğan, “Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak hususunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz. Terörist unsurların süreçten dışlanması önceliğimiz” dedi. Erdoğan, “Bir terör örgütüyle aynı çatı altında olmamızı, bizden kimse beklememelidir. Suriye’nin toprak bütünlüğüne bağlılığımızı ifade ediyorsak, eli kanlı bir çeteyi meşru bir aktör olarak göremeyiz” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile birlikte düzenlenen ortak toplantıda şunları söyledi:
Değerli dostlarım, heyetlerimizin kıymetli üyeleri, basın mensupları sizleri en kalbi duygularımla,s evgiyle saygıyla selamlıyorum. Sözlerimin hemen başında değerli dostum Putin’in şahsında tüm rus dostlarımıza teşekkür ediyorum.
Hamdolsun bunun meyvelerini her alanda topluyoruz. Yakaladığımız bu ivmenin artarak sürmesi konusunda sayın Putin ile hemfikiriz. Sayın Ruhani ile gerçekleştirdiğimiz ikili görüşmede, ülkemiz arasındaki ilişkileri daha da geliştirme konusunda mutabık kaldık.
Bugün değerli dostlarım Putin ve Ruhani ile gerçekten kritik görüşmeler yaptık. Ve gündemimizdeki meseleleri samimiyetle ele aldık. Ateşkes ile ilgili attığımız adımları tekrar gözden geçirdik. Sahada şiddetin azaltılmasında temel rol oynadığını memnuniyetle tespit ettik. Astana’da kaydettiğimiz ilerlemeler temelinde, kalıcı çözüm noktasında Cenevre sürecine katkılarımızı istişare ettik. 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararında tanımlandığı üzre, suriye halkının öncülüğünde yürütülecek kapsayıcı, özgür ve adil siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak konusunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz.
Soçi’de düzenlenmesi öngörülen kongrenin bu ilkeler temelinde, sürece anlamlı değer katması için eşgüdüm içinde çalışmaya karar verdik.
‘TERÖR ÖRGÜTÜYLE AYNI ÇATIDA OLMAYIZ’
Bu süreçte üç garantör ülkenin ortaya koydukları karşılıklı hassasiyetlere saygıyı sürdürmeleri kritik rol oynayacaktır. Suriye’nin toprak bütünlüğüyle ülkemizin milli güvenliğine kast eden terörist unsurların süreçten dışlanması önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Bir terör örgütüyle aynı çatı altında olmamızı, bizden kimse beklememelidir. Suriye’nin toprak bütünlüğüne bağlılığımızı ifade ediyorsak, eli kanlı bir çeteyi meşru bir aktör olarak göremeyiz.
Bugün gerçekleştirdiğimiz istişarede, Suriye’de güven artırıcı önlemlerin hayata geçirilmesinin önemini vurguladık. İnsani yardımların ihtiyaç sahiplerine engelsiz ve kesintisiz ulaştırılması, ayrıca tutukluların karşılıklı salıverilmesi dahil atılabilecek her türlü adımı gözden geçirdik.
Ülkelerimiz arasındaki verimli işbirliğinin bölgeye olumlu etki yapmasını, mezhebi ayrışma riskini azaltmasını ümit ediyorum.
PUTİN VE RUHANİ’NİN AÇIKLAMALARI
Erdoğan’dan önce zirveye katılan iki lider de açıklama yaptı. İşte Putin ve Ruhani’nin açıklamalarından satır başları:
PUTİN: BÜTÜN KESİMLERİN KATILACAĞI BİR TOPLANTIDA MUTABIK KALDIK
Çatışmaların tamamen durdurulması, çatışmasızlık bölgelerinin istikrar kazanması gibi konularda öncelikli adımlarımızı belirledik. Öncelikle Suriye içindeki grupların bu konuda görüşebilmeleri için platformun oluşturulmasına karar verildi. İran ve Türkiye’nin Ulusal Suriye Diyalog Konseyinin toplanması konusunda desteklerini görüyoruz.
Suriye toplumunun bütün kesimlerinin katılabileceği bir toplantının yapılması konusunda dışişleri bakanlarımıza, savunma bakanlıklarımıza ve diğer ilgili makamlara adımların atılması konusunda mutabık kaldık. Politik partilerin, etnik ve dini grupların katılımının sağlanması, bu kongrede Suriye’de ortak sorunlarının görüşülmesini sağlayacak.
Gelecekteki devlet yapısının, anayasasının nasıl olacağı, yapılacak seçimlerin nasıl gerçekleştirileceğini görüştük. Cenevre süreci de görüşülecek. Suriyeliler Suriye’nin kaderine kendileri karar vermeliler. Gerek muhalefetin, gerekse mevcut rejimin öncelikleri mutlaka ki önemlidir. Sayın Esad ile görüşmelerimizde politik krizin barışçıl yöntemlerle çözülmesi konusunu görüştük. Ve özgür seçimlerin gerçekleşmesini.
Suriyelilere yeniden altyapılarını oluşturmaları konusunda, sanayi, ticaret alanlarında, hastaneler, devlet okulları, kreşler vesaire bunların yeniden yapılandırılması konusunda, insani yardım konusunda Suriye’nin tamamen mayınlardan ve silahlardan arınması, tarihi değerlerinin yeniden koruma altına alınma konuları… Bunun için de diğer devletlerin de bu sürece dahil edilmesini görüştük. Son olarak şunu söylemek isterim. Erdoğan ve Ruhani ile birlikte yaptığımız bu olumlu görüşmeler için teşekkür etmek istiyorum. Yeni çatışmaların önlenmesi, bugünkü görüşmede Ortadoğu’da en pozitif etkileri göstereceğini düşünüyoruz.
RUHANİ: ÖZGÜR BİR SEÇİM YAPILACAK
Her şeyden önce teşekkür etmek istiyorum. Putin’den böyle bir üçlü zirve için öncülük yaptığı için. Suriye’de barış ve istikrar için ve evsizlerin tekrar ülkesine dönmesi için bu toplantının öyle bir zamanda yapılıyor ki bu süreç içinde bütün bu üç ülkenin beraber yaptığı çalışma Suriye’deki barış ve istikrarın oluşması için zemin hazırlamış.
Bütün dünya bu konuyu bilmesi gerekiyor ki terörist hiçbir zaman iyi bir araç olamaz, hiçbir ülke için. Terörist, bütün ülkeler için tehlike yaratıyor. Biz DEAŞ konusunda bunu gördük. Ve DEAŞ onların hepsine bir tehlike oluşturdu. Ve bütün günahsız insanları şehadet mertebesine getirdi. Bugünkü toplantı çok açık bir toplantıydı. Üç ülke kendi fikirlerini çok açık şekilde beyan ettiler. Amaç burada ulusal kongrenin oluşması ve bu kongrede bütün aktif partiler, Suriye’ye karşı ve hatta Suriye taraftarı olanlar bu kongrede birleşecekler.
ÖZGÜR SEÇİM YAPILACAK
Bu kongrede yeni anayasa için zemin oluşacak. Ve yeni anayasa için özgür bir seçim yapılacak. Özgür ve adil bir seçim yapılacak. Bu barış ve istikrar getirebilir bütün bölge için. Ve bütün bölgedeki ülkeler bu hassas Ortadoğu bölgesinden, oradaki barıştan ve oradaki insanların evsiz insanların kendi ülkelerine ve o ülkenin yeniden yapılanması için yardımcı olacaklar.
Bu insanlar ileride rahat bir hayat yaşaması için bu üç ülke mutabakatlarını, bu kongrenin yapılması için mutabık kaldıklarını açıkladılar. Dışişleri bakanları ve genelkurmay başkanları ve üç ülkedeki organlar bu kongrenin daha kolay yapılması için anlaştılar. Bugün çok mutluyum, barış ve istikrar için yeni bir adımın atılmasından dolayı.
Suriye’de bunları görmek için umutluyum. Bir kez daha Putin’den ve Erdoğan’dan bu işe öncü oldukları için teşekkür ederim. Umarım üç ülkenin yönü barış ve istikrar için devam etsin.
HÜRRİYET