Son zamanların popüler fotoğraf çekimlerinden olan selfie, aslında uzun bir geçmişe dayanıyor. Sosyete dünyasının ünlü isimlerinden Paris Hilton Pazar günü, şarkıcı Britney Spears ile 11 yıl önce çektikleri iki fotoğrafı sosyal medyadan paylaşarak, selfie’yi birlikte icat ettiklerini iddia etti. Ama bazı Twitter kullanıcılarının da dikkat çektiği gibi selfie ya da -Türkiye’de pek de kabul görmeyen ismiyle- özçekim icat edildiğinde, ne Paris Hilton ne de Britney Spears, hatta onların büyükanne ve büyükbabaları bile hayatta değildi.
İşin gerçeği, Hilton bu iddiayı ortaya atmak için biraz geç kaldı. Kayıtlar ilk selfie’nin, Hilton ve Spears’ın çektiği fotoğraftan 167 yıl önce çekildiğini gösteriyor.
Selfie’nin icadı ve fotoğrafın gelişimi ile birlikte geçirdiği değişimi gösteren birkaç fotoğraf:
1839: Selfie’nin öncüsü
ABD’nin Philadelphia eyaletinde yaşayan Robert Cornelius’un 1839’da lamba mağazasının dışında çektiği bu fotoğrafın, tarihin ilk selfie’si olduğu tahmin ediliyor.
Fotoğrafı çektiğinde 30 yaşında olan Cornelius’un gözlerinde, fotoğrafın çıkıp çıkmayacağından emin olamadığını görmek mümkün.
O dönemin fotoğraf teknolojisiyle bu kareyi yakalayabilmek için Cornelius muhtemelen 15 dakika hareketsiz durmak zorunda kalmıştı.
1914: Ve gençler kareye girer
“Hayır Paris Hilton, selfie’yi sen icat etmedin. Sen doğmadan çok daha önce Anastasia Romanov bu fotoğrafı çekmişti. Takriben 1914’te.”
Ve aynadan çekilen selfie’ler… Bu aslında telefonlara ön kameraların eklenmesinden önce, hemen herkesin yaptığı bir çekim yöntemiydi. Ama Rus Çarlığı mensupları bu tarz çekime yaklaşık 100 yıl önce başlamıştı.
Rus Çarının en küçük kızı Düşes Anastasia Nikolaevna, 1914’te, 13 yaşındayken bu fotoğrafı çekmişti.
Babasına gönderdiği mektupta “Ayna karşısında kendi fotoğrafımı çektim. Ellerim titrediği için çok zor oldu” yazmıştı.
1920: Babalar selfie’yi keşfeder
New York’lu fotoğrafçı Joseph Byron 1920’de arkadaşlarıyla birlikte bir binanın çatısında bu fotoğrafı çekmişti.
O zamanın kameraları büyük ve ağır kutulardı. Bu yüzden kameranın öndeki iki kişi tarafından tutulduğu görülüyor.
1938: Ünlüler de katılıyor
Ünlü dünyasından ilk ayna selfie’si çeken ismin ise ABD’li efsanevi şarkıcı Frank Sinatra olduğu tahmin ediliyor.
Karşınızda 23 yaşında, henüz çok ünlü olmamışken fötr şapkasıyla düzgün giyimli genç Frank Sinatra duruyor.
1966: Dünyayı dolaşan gençlerin fotoğrafları
“Beatles’tan 23 yaşındaki George Harrison’ın Hindistan’da Tac Mahal önünde çektiği selfie”
60’larda dünyayı dolaşan gençler arasında, tüm seyahatlerini selfie’lerle dökümante etmek moda olmuştu.
Bunlardan biri de Beatles’ın gitaristi George Harrison’dı. 1966’da Hindistan’a gittiğinde, balık gözü kamera ile bu fotoğrafı çekmişti.
2002: Sonunda selfie kelimesi icat edilir…
Avustralyalılar, kelimeleri sonuna -ie ekleyerek kısaltmalarıyla bilinir.
Bu yüzden, self portrait (self portre) kelimesinin “selfie” olarak kısaltılarak bir Avustralya online forumunda kullanılmasına şaşırmamak gerek.
Nathan Hope isimli bir genç 2002’de dudağının fotoğrafını çekerek “netlik için özür dilerim, selfie çekmiştim” yazmıştı.
2011: Maymun selfie’si
Endonezya ormanlarındaki makak maymunu Naruto, 2011 yılında fotoğrafçı David Slater’ın kamerasını alarak kendi fotoğrafını çekmişti.
Fotoğraf daha sonra hukuki bir savaşa da neden oldu. Bir hayvan hakları grubu fotoğrafın telif haklarının Naruto’ya ait olduğunu iddia etti.
ABD’deki yargıçlar ise maymunun telif hakkı üzerinde iddia edemeyeceği kararını verdi.
2013: Yılın kelimesi selfie
Selfie’nin önlenemez yükselişi ile bunun olmaması neredeyse imkansızdı.
Oxford English sözlüğü 2013’te selfie’yi yılın kelimesi seçti.
2014: Paylaşım rekorları kıran selfie
2014 Oscar Ödül Töreni’nin sunucusu Ellen DeGeneres, tarihin en çok retweet edilen fotoğrafını çekmek istediğini söylemiş ve ödül törenindeki ünlüleri etrafına toplayarak bir selfie çekmişti.
DeGeneres’in dileği gerçek oldu ve bu selfie 3 yıl boyunca Twitter’ın en çok paylaşılan fotoğrafı olma rekorunu elinde tuttu.
BBC TÜRKÇE