Cumhuriyetimizin kurucusu ve tüm dünyanın saygı duyduğu Atatürk, ölümünün 79. yıldönümünde özlemle anılıyor… Önderliğini yaptığı Kurtuluş Savaşı ile ülkemizin bağımsızlığını sağlayan, ardından Cumhuriyet’i kuran, yaptığı devrimlerle bize modern bir ülke bırakan Mustafa Kemal Atatürk’ün değeri ve dehası her geçen gün daha fazla anlaşılıyor. Onun açtığı çağdaşlık yolunda Cumhuriyet ve değerleri sonsuza dek yaşayacak.
Cumhuriyet Gazetesi’nin haberine göre, 11 Kasım 1938’de dünya basını Atatürk’ü yazdı…
Sunday TImes: Atatürk’ün ölümüne bugün, onurun artık bir hatıradan başka bir şey olmadığı bir dünyada, büyük bir devlet adamı, büyük bir asker, yüksek derecede haysiyetli bir şahsiyet olarak ağlanmaktadır. İngiltere evvelce cesur bir düşman sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır.
İSVEÇ
Nya DaglIght: Atatürk’ün eseri üzerine bir nazar atfedilirse görülür ki, Türk devletinin başında bu Büyük Şef bulunduğu 14 sene zarfında vücuda getirdiği eserler, geçmiş asırlardan daha fazla ve derin izler bırakmıştır. O olmasa idi, modern Türkiye olmazdı. Onun sayesinde Türkler, onun fevkalede eserini takip edebilecekler ve dünya nazarında esasen pek yüksek olan saygınlıklarını daha fazla yükseltebileceklerdir.
İSPANYA
VanguardIa: Parçalanmış, aşağılanmış, can çekişir hale getirilmiş olan Türkiye’yi kuvvetli, ileri ve bağdaşık bir millet haline getiren adam ölmüştür. Sakarya’nın Gazisi, istilacıların galibi ve İzmir’in Fatihi, tarihte en ziyade hayranlığa layık numunelerden biri olarak kendini gösterecektir. Saygıyla andığımız Atatürk, nefsinde askeri deha ile devlet adamı ve filozof dehasını birleştirmişti.
SOVYETLER BİRLİĞİ
Türk milleti onunla büyük zafer kazandı
Journal de Moscou: 1920 senesinde Türkiye, çetin ve şiddetli bir mücadelenin eşiğinde bulunuyordu. Emperyalistler, bu memleketi yeniden esarete mahkûm etmek, tamamıyla Türk olan topraklarını kendisinden koparıp almak, kapitülasyonlar mali kontrol rejimini ilah… idame etmek için kendi aralarında ve padişahla anlaşmaya çalışıyorlardı. … Türk milleti, Mustafa Kemal’in önderliğinde, büyük bir zafer kazandı. Emperyalistlerin esaret zincirlerini kırdı, sultan tarafından imza edilmiş olan Sevr Muahedesi’ni yırttı, düşman kuvvetlerini Türk topraklarından attı ve memleketin bağımsızlığını sağladı. Neticesi, Türkiye’nin siyasi ve fikri yenileşmesi olan derin ıslahat da Mustafa Kemal’in sevk ve idaresi altında gerçekleştirildi. Türkiye milli sanayiinin kurulmasını, ulaşım yollarının geliştirilmesini, uluslararası durumunun ağırlık kazanmasını Mustafa Kemal’in enerjisine, zekasına ve siyasetine borçludur.
AMERİKA
Mağlup ve parçalanmış bir Türkiye’yi ayağa kaldırdı
New York World Telegram: Türk Cumhuriyeti Reisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk öldü. Mağlup ve parçalanmış bir Türkiye’nin öldürüldüğü yerden, evvela memleketin arta kalmış kısımlarını da mahvetmek üzere galiplerce yapılan müşterek teşebbüslere meydan okudu ve sonra da yirmi seneden daha az bir zaman içinde milletini birçok hususlarda değiştirdi ve iki bin sene ileriye götürdü. O ve etrafındaki adamlar anayasa kaleme aldılar ve milli meclisi kurdular, erkekler gibi kadınlara da seçme hakkı verdiler, birden çok kadınla evlenmeyi kaldırdılar, din müessesesini ıslah ettiler, medeni nikâhı mecburi yaptılar, fes ve çarşafı kaldırdılar, harem ile kadınları tecrit etmek âdetini ölü bir geçmişin yollarına attılar… :Bütün bu yapılanlar göz önünde tutulursa görülür ki, Türkiye’nin Garp medeniyetinde asırlarca süren ıslahat ve inkılaplara lüzum gösteren her şeyi ihtiva ediyor.
FRANSA
PetIt ParIsIen: “Bütün Türkiye’de büyük matem hüküm sürmektedir. Büyük bir devlet reisinin şahsiyeti ne derece yüksek ve ne derecede muhteşem olursa olsun, hiçbir kimse, aman vermez bir hastalıktan sonra yaşlı sayılmayan bir çağda ölen bu muzaffer general, bu yılmaz ıslahatçı, bu insan kahramanı, bu çok popüler adam kadar bütün halkın kalbine yakın olmamıştır.
YUNANİSTAN
Atatürk yeni bir Türkiye yarattı
AkropolIs: Kılıcının parıltısı, Atatürk’ün tek erdemi ve tek şan ve şerefi değildir. Onun barış zamanında yaptığı, iradesinin kuvvetini ve fikirlerinin parlaklığını daha çok kanıtlamıştı. Atatürk on altı yılda gençlik ve kuvvetle dolu, kudretli, istediğini ve nereye gittiğini bilen yeni Türkiye’yi yaratmaya muvaffak olmuştur.
Proya: Biz Yunanlılar, onun Türk-Yunan dostluğuna ve işbirliğine olan sarsılmaz inanını heyecanla hatırlayacağız. Eğer Türkiye büyük kurucusunu kaybediyorsa, Yunanistan da büyük ve emin bir dostunu kaybediyor. Yunan milleti dost ve müttefik Türk milletinin matemine bütün kalbiyle iştirak etmektedir.
İTALYA
CorrIera Della Sera: Atatürk ölürken, bütün memleketin politik, ekonomik ve sosyal bütün sahalardaki faaliyetini sevk ve idare etmekte olan bir adam, 20 yılda Türkiye’de yeni bir anlayış yaratmış olan bir adam ölmüştür.
MISIR
Türk milletinin babası büyük adam öldü
Elehram: O, Türk milletinin babası ve son asırların yetiştirdiği en büyük adam. Türkiye’yi kulluktan kurtaran, işgalcilere karşı saldırma ateşini yakan, savaş meydanlarında ona başbuğluk edip kurtulma sahiline çıkaran adam öldü. Milletin kendisini can yerine koyduğu, her emrine baş eğdiği, iradesi geri dönmeyen, büyük ıslahat yapan, milletini ilerlemelere süren adam öldü. Zayıf, kanadı kırık, düşkün, yorgun, yokluk, kulluk darbeleri altında inleyen bir milletten ileri, kuvvetli, saygın, hep yükselen ve atılgan bir millet meydana getiren büyük adam öldü. Atatürk’ün, dünyanın en büyük adamı olduğunu tarihin kaydetmesi hiç de uzak değildir.
ALMANYA
Türk milleti en büyük oğlunu kaybetti
Allgemeine ZeItung: Bu biricik adamın bir daha dünyaya geleceğini zannetmiyoruz. Onun hakiki büyüklüğünü zaman gösterecektir.
Völkıscher Beobachter: Türk milleti en büyük oğlunu kaybetti, eylem adamı olan Atatürk, memleketin ihya ve imarını dahili ıslahatla ve komşularla takip edilen bir dostluk politikasıyla temin etmiştir. Dış politikadaki büyük muvaffakiyetleri, Çanakkale’nin tekrar Türk askerinin korumasına bırakılması, Hatay meselesinin halli vb. olmuştur. Bu büyük asker ve bu dâhi devlet adamı 1918’den 1922’ye kadar mücadelelerde olduğu gibi barış işlerinde de zafer dallarıyla taçlanmıştır.
DANİMARKA
Berlinske Tidende : Atatürk ömrünün en mükemmel çağında ve işbaşında iken ölmüştür. Fakat onun hayatındaki eseri, tarihte kahramanlığın çift destanı olarak yaşayacaktır. Kılıç sayesinde iktidar mevkiini kuranların birçoğundan tamamıyla farklı olarak o, zaferi kazandıktan sonra kılıcını çekmiştir. Atatürk’ün askerlik eserini iyice anlayabilmek için Cihan Harbi’nden sonraki Türkiye’nin vaziyetini hatırlamak lazımdır: Çökmüş bir devlet, bozguna uğramış bir ordu, bitkin ve umutsuz bir millet…
Buna rağmen Atatürk, karşısına çıkarılmış olan bütün orduları ezdikten sonra, Lozan’da 1923 Haziranı’nda mağluplara, Milli, Türkiye Devletini zorlayarak kabul ettirmiştir. O, arkasında Garplılaşmış bir modern devlet bırakmıştır.
İRAN
Tahran: Bu gibi dehalar, ancak görünüşte ölürler. Çünkü gerçekte milletlerin telakkilerinde derin ve silinmez izler bırakan eserler ile daima yaşamaktadırlar. Böyle insanlar, bir nesil için doğmadıkları gibi muayyen bir devre için de doğmazlar. Bu gibi insanlar, milletlerinin bu nimetler kaynağından mütemadiyen yararlanmalarına imkân bahşetmek sureti ile asırlarca milletlerinin tarihlerine hâkim olacak olan insanlardır.
Atatürk’ün ölümünün ardından Türkiye’deki gazetelerin attığı manşetler…
