Taksim’de bulunan Atatürk Kültür Merkezi’nin yerine yapılacak opera binasının tanıtımı yapıldı. Haliç kongre Merkezi’nde düzenlenen törende yeni AKM’nin yerine yapılacak opera binasının ilk görüntüleri yayınlandı. Projenin tanıtım toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni AKM’nin 2019 yılının ilk çeyreğinde açılacağını duyurdu. Erdoğan, proje kapsamında AKM’nin önü ile birlikte Taksim Meydanı’nın araç trafiğine kapatılacağını açıkladı.
“Yeni Atatürk Kültür Merkezi Projesi”nin tanıtım toplantısı Haliç Kongre Merkezi’nde yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş’un ev sahipliğinde düzenlenen tanıtım toplantısına, Cumhurbaşkanı ve Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, milletvekilleri, belediye başkanları, aralarında sanatçılar Orhan Gencabay, Ajda Pekkan’ın da bulunduğu çok sayıda davetli katıldı. Toplantıda “Yeni Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Projesi”nin tanıtıldığı bir video ve fotoğraflar yayınlandı.Projeyi Mimar Murat Tabanlıoğlu yaptı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: 15 YIL ÖNCE BAŞLAMALIYDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan projenin detaylarını açıkladı.. Yeni AKM’nin 2019 yılının ilk çeyreğinde açılacağını duyuran Erdoğan’ın konuşmasının satır başları şöyle: Bugün projesinin tanıtım toplantısını yaptığımız Atatürk Kültür Merkezi’nin yeni dönemin sembol eserlerinden biri olacağına inanıyorum ve Taksim Meydanı inşallah çok daha farklı hale geliyor, çok daha zenginleşiyor. Hizmete girdiğinde AKM, ülkemiz için sembol bir mekan haline gelecektir. Biliyorsunuz açılışının üzerinden bir yıl geçtikten sonra yangın felaketi sebebeyle kapılarını kapatmak zorunda kalmıştır AKM. 1977’nin ardından depreme dayanıksız olduğunun ortaya çıkmasına kadar verdiği hizmetler önemlidir. İncelemeler bu binanın artık kullanılamayacağını göstermiştir. Gerek mimarımız Murat Bey, gerekse diğer arkadaşlarımız Atatürk Kültür Merkezi’nin yapılışından bugüne kadar geçirdiği süreci çeşitli yönleriyle, gerek ikili görüşmelerimizde gerekse burada ifade ettiler. Sizlerin de gördüğü gibi Atatürk Kültür Merkezi, maalesef talihsiz bir mekandır. İlk gündeme geldiği 1930’larda başlayan macerası yaklaşık 40 yıl sonra ancak 1969 yılında fiziki gerçekleşmeyle sonuçlanabilmiştir. Açılışının üzerinden bir yıl geçtikten sonra ise bu defa yangın felaketi sebebiyle kapılarını tekrar kapatmak zorunda kalmıştır. 1977’de yeniden yapılışının ardından depreme dayanıksız olduğunun ortaya çıkmasına kadar verdiği hizmetler elbette önemlidir. 2007 yılından itibaren farklı kurumlar tarafından yapılan incelemeler bu binanın artık kullanılamayacağını göstermiştir.
ÇOK ÜZGÜNÜM…
Türkiye 10 yıl önce yapması gereken bir işe ancak bugün başlayabiliyor. Bundan dolayı çok üzgünüm. Çünkü çoktan biz AKM’yi bitirmiş ve milletimizin hizmetine sunmuş olacaktık. Ülkemizin kaybettiği yılların hesabını kim verecek.AKM’nin yeniden inşasına karşı çıkan zihniyetle Türkiye’nin terör örgütleriyle mücadelesini engellemeye çalışan anlayış aynıdır. İstanbul’da inşa ettiğimiz yeni havalimanı ve diğer büyük projelerimizi engellemek için uğraştığımız güçlerle Suriye ve Irak’taki operasyonlarımızı sabote etmeye çalışan eylemler de aynıdır.
Biz proje tanıtım töreninde bir arada bulunduğumuz AKM’nin yeniden inşası konusunda da sabırlı bir duruş sergiledik. Hedeflerimizden de taviz vermeden işte bugüne geldik. Daha işlevsel bir şekilde inşa edilecek yeni Atatürk Kültür Merkezi’nden en çok yıllardır bu projeyi sabote etmek için uğraşanların yararlanacağını da biliyorum. Fakat onların yanlış yolda gidiyor olmaları, bizi doğru işler yapmaktan alıkoyamazdı, alıkoyamaz. Nitekim benzer görüntülere Marmara’dan Avrasya Tüneli’ne ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden Osmangazi Köprüsü’ne kadar nice projelerde şahit.
“2019’UN İLK ÇEYREĞİNDE BİTİRECEĞİZ”
AKM’yi inşallah 2019 ilk çeyreğinde, Murat Bey’den sözünü aldım, bitireceğiz. Zaten mermerlerine varıncaya kadar her şeyleri sundular. Beraberce bakanımla birlikte şu uygundur, şu değildir, hazırlıklarını yaptık. Adım adım bunları takip edeceğiz. İşimize sahip çıkmazsak bunun sonucunu yakalamak da mümkün değildir. Bu olmazsa olmaz bir süreç.
TAKSİM MEYDANI DA YAYALAŞTIRILACAK
Taksim Meydanı’nda inşallah araçları da görmeyeceğiz. Gümüşsuyu’ndan geliş ve araçlar oradan yerin altından Mete Caddesi’nden Taşkışla’ya doğru devam edecek. Dolayısıyla Atatürk Kültür Merkezi’nin önünde bir araç trafiğini görmeyeceksiniz. Aynı şekilde Marmara Oteli’nin önünde de bir araç trafiği görmeyeceksiniz. Orada da yine yerin altına almak suretiyle tamamen yayalaştırılmış bir Taksim Meydanı’nı göreceksiniz. Dolayısıyla Taksim Meydanı’nın bu yayalaştırma süreci, yeni peyzaj düzenlemeleriyle birlikte meydana farklılık kazandıracak, farklı bir zenginlik getirecek.
İnşallah 2 bin 500 kişi içerde programları izleyecek ama bunun dışında da dışarda dev ekrandan inşallah halkımız meydanda gelecek, icabında çimlerin üzerinde bankların üzerinde ekrandan orayı izleme imkanı bulacak. Dünyada gelişmiş ülkeler meydanlarıyla anılır. Hepsinin kendilerine has dev meydanları vardır. Bizim maalesef bu tür meydanlarımız hep yok edildi, yok oldu. İnşallah Taksim yeniden o özelliğine kavuşacak ve bu trafiğin tamamen yer altına alınmasıyla Taksim Meydanı inşallah ortaya çıkacak.
ANKARA’DA DA BENZER ADIM ATILACAK…
Yeni bazı adımlar Ankaramızda da atacağız. Orada da yine bu tür meydanlarımıza kavuşacağız. Bunlar aynı zamanda örnek hale gelecektir. Bunu kısa zamanda gerçekleştireceğiz. Proje üretemeyenlerin milleti hedef alan tavırları ise içinde bulundukları çaresizliğin ifadesidir.
Çalışsalar, terleseler, dirsek çürütseler bütün sorunlar çözülecek. Türkiye taklit seviyesinin bile gerisinde bir kültür üretimine mahkum edilmiştir. Bugün biz de muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkma hedefini isabetli buluyor ve ona sahip çıkıyoruz. Projenin ilk AKM’nin tasarımcısı olan Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu Murat Tabanlıoğlu tarafından yapılacak olması tarihten güç alınarak yüründüğünün ifadesidir. Burada tüm halkımızın, milletin gelip programları izlediği bir yer olacak.
Tabii binanın kendisi kadar burada ortaya konulacak kültür-sanat faaliyetlerinin zenginliği de önemli. Burada belli bir elitin gelip programları izlediği bir yer olmayacak. Burada tüm halkımızın, milletin gelip bu programları izlediği bir yer olacak.
YENİLENEN AKM’NİN ÖZELLİKLERİ
Daha önce 1300 kişilik olan AKM yenilendikten sonra 2500 kişilik büyük bir opera salonuna kavuşacak. Bu büyük salon her operada olduğu gibi doğal bir akustiğe sahip olacak. Diğer konser salonları, tiyatro salonları, sinemalar, kütüphaneler, tasarım dükkanları ve bunların arasında yer alan kafeler ve restoranlar gibi ikincil mekanları, daha etkin hizmet verebilecekleri şekilde, senelerce atıl kalmış olan depo ve otopark alanında, tamamen baştan kurgulandı. Mevcut AKM’ye eklenecek yeni binada ise 800 kişilik tiyatro salonu, 1000 kişilik konferans salonu, 285 kişilik sinema, 250 kişilik oda tiyatrosu, sergi salonu, kütüphane, 885 araçlık otopark bulunuyor.
Zemin ve birinci kattan fuayelerin birleşmesi vasıtasıyla birbirlerine ve nihayetinde ana binaya bağlanan alçak yapılardan oluşan bu ikincil üniteler sokak seviyesinde, kolay erişilebilir, bağımsız mekanlardan ibaret olacak.
İçinden geçilen kültür merkezi sokağı boyunca, bahsedilen tüm fonksiyonlara ait mekanlar sokağın etrafında, çeşitli kotlarda konumlanacak. AKM tek bir binadan, geniş kapsamlı, büyük bir komplekse dönüşecek.
Bu yeni planda, Atatürk Kitaplığı ve Teknik Üniversite’nin yer aldığı kongre vadisi yönünde ikinci bir meydan oluşacak. Yeni oluşan bu kademeli binaların üzerinde ise bir park yer alacak.
BOĞAZA NAZIR RESTORAN
Binanın eski Boğaz panoramasına tamamıyla açık en üst noktasında ise bir restoran yer alacak. İkinci köprüden Tarihi Yarımada’ya uzan bir manzaraya sahip bu yeni buluşma mekanı artık izleyicilerin erişimine açık, Boğaz’ın görülebileceği, keyifli bir bekleme noktası olacak.
AKM’nin yapımı sayesinde elde edilecek tartışmasız kültürel artı değerin yanı sıra malzeme kullanımında gösterilen özenle Türkiye menşeili tercihler yapılarak üretim ve ekonomiye katkı söz konusu olacak.
Mümkün olan her uygulama için, özellikle zeminlerde, doğal malzeme kullanılacak. Binanın içi ve çevresi için sanatçılarla birlikte çalışılacak, ortaya çıkacak olan sanat eserleri de binanın önemli bir parçası olacaktır. Yenilenen Atatürk Kültür Merkezi İstanbul’un 365 gün kullanılan yeni bir kültür mekanı olacak.
AKM’NİN TARİHİ VE YENİLENME SÜRECİ
İstanbul Atatürk Kültür Merkezi, ilk olarak 1930 yılında opera olarak projelendirildi; ancak bu proje uygulanmadı. Yeniden hazırlanan projenin inşaatına ise 1946 yılında İstanbul Belediyesince başlanıldı. Kaynak yetersizliği nedeniyle tamamlanamayan inşaat, 1953 yılında 6165 sayılı Kanunla Hazineye devredildi. 1956 yılında proje, Bayındırlık Bakanlığınca “Kültür Merkezi” olarak revize edildi.Bayındırlık Bakanlığında görevli mimar Hayati Tabanlıoğlu gözetiminde tamamlanan inşaat 1969 yılında, “İstanbul Kültür Sarayı” adıyla hizmete açıldı. 1970 yılında sahnelenen bir oyun sırasında çıkan yangın nedeniyle kullanılamaz hale gelen bina, onarımlar sonucu 1977 yılında ikinci kez hizmete açıldı.Bakanlığımızın talebiyle hazırlanan, binanın betonarme taşıyıcı sisteminin dayanımı hakkındaki Sakarya Üniversitesi’nin 15.05.2007 tarihli raporunda takviye edilmesi gerektiği bildirildi. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun kapsamında, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından imzalanan protokol çerçevesinde 28.06.2009 tarihinde tamirat ve tadilat işi ihalesi yapıldı. Yapılacak işler Koruma Kurulu tarafından da onaylanmasına rağmen Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası’nın açtığı dava sonucu İstanbul 9. İdare Mahkemesi, 16.12.2009 tarihinde, dava konusu Koruma Kurulu Kararı’nın ve eki avan projenin iptaline karar verildi.
Bunun üzerine, Kültür Merkezi’nin mevcut hali ile korunması, sadece güçlendirme, tamirat ve tadilat yapılmasına ilişkin projeler hazırlandı. 09.04.2012 tarihinde “İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Güçlendirme, Tadilat ve Tamirat İşleri” işinin ihalesi gerçekleştirildi.
Binada söküm işleri tamamlandıktan sonra, İTÜ İnşaat Fakültesince yapılan inceleme sonucu tahribatın beklenenin üzerinde olması üzerine 23.05.2013 tarih ve 101321 sayılı Bakanlık Makamı Olur’ları doğrultusunda ikinci bir emre kadar işin durdurulmasına karar verildi. İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ve müştemilatının bulunduğu alanın, mülkiyeti birden çok kamu idaresine ait taşınmazlardan oluşması nedeniyle, bu alanda bulunan kamu kurumlarına ait parseller 2017 yılında birleştirildi. Mimar Murat Tabanlıoğlu, Atatürk Kültür Merkezi yerine öneri olarak hazırladığı “Kültür ve Sanat Merkeziö avan projesini, 09.10.2017 tarihli dilekçesi ekinde Bakanlığımıza sunmuştur. İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 20.10.2017 tarihli ve 5785 sayılı kararı ile Atatürk Kültür Merkezi cephe görünüşünü, fonksiyonunu ve ismini koruyacak yeni avan projeyi uygun bulmuştur.
MİLLİYET