Birçok insan hedef belirleme ve yaşamında değişikliğe gitmede belli takvimleri esas alıyor. Oysa araştırmacılar çok daha etkili bir yol olduğunu söylüyor. Hemen başlamanız gereken büyük bir projeyi sürekli erteliyor, en iyi anı mı bekliyorsunuz? Belki de doğru yoldasınız. Birçok insan hayatında değişiklik yapmak için önemli tarihleri bekler. Pazartesileri veya yeni yılı beklemek gibi. Fakat uzmanlar, kişilerin kendileri için bir anlamı olan zamanlarda hedef belirlemesinin daha motive edici olacağını söylüyor.
‘Yeni başlama etkisi’
‘Yeni başlama etkisi” olarak adlandırılan bu olguyu araştıran akademisyenlerden biri de UCLA Anderson İşletme Fakültesi’nde örgütsel davranış doçenti Hengchen Dai.
Dai’ye göre, insanların geçmişini, hatalarını rahatlıkla geride bırakabileceği “psikolojik olarak önemli geçiş noktası” denen dönemlerde motive olmak daha kolaydır. Bu anlarda hedeflerinizi gerçekleştirme yönünde adım atmanız daha olasıdır.
Bu haftalık, üç aylık ve mevsimlik bir dönem olabilir, sıkı sıkıya takvime bağlamak gerekmez. Örneğin hedefiniz yönünde ilk adım için yeni bir işe başladığınız gün veya yeni sömestrinin başlangıcı seçilebilir.
Doğum günleri de bu dönemler arasındadır, özellikle 20, 30, 40 gibi dönemeç olan yaşlar söz konusu ise.
New York Üniversitesi ve UCLA’dan profesörlerin yaptığı bir araştırmada, bu yaşlara geçişte önemli kararların alındığı görüldü. Hatta 29, 39 gibi yaşlarda insanların yeni kararlar alma ihtimali 30 ve 40 gibi yaşlara oranla daha fazlaydı.
Kırılma noktaları
New Yorklu kariyer koçu Rebecca Kiki Weingarten, müşterilerinin sürekli yeni başlangıç arayışında olduğunu, ama zamanlamanın “kişinin çalışma tarzı ve motivasyon ihtiyacına bağlı olarak değiştiğini” söylüyor. “Bazıları yeni hedeflerini işyeri izni sonrasına bırakırken bazıları da, örneğin atlet ise spor etkinlikleri dönemine göre belirliyor.”
Bazıları için işten atılma veya özel ilişkinin sonlanması gibi dönemler yeni projelere, yeni bir kariyere, mali değişiklik veya uzun zamandır ertelenen kişisel bir değişiklik yapmak için iyi bir başlangıç olabiliyor.
Bazıları da önemli bir doğum günü veya sevdikleri birinin doğum veya ölüm yıldönümü gibi zamanları seçiyor.
Başarının garantisi yok
Bir tek eylemle sonuç alınabilecek hedeflerde uzun dönemli başarı şansı daha yüksektir. Örneğin emeklilik için tasarruf formu doldurmak gibi.
Fakat davranışsal iktisat profesörü Katherine Milkman’a göre, yeni bir başlangıç için anlamlı bir tarih belirlemek uzun vadede başarının garantisi sayılamaz.
Dai de bu konuda Milkman’a katılıyor. “Bu davranışın ne kadar uzun süreceği ve bu konuda istikrarlı olunup olunmayacağı zamanla ilgili, takvime bağlı dönüm noktalarına göre farklılık gösterecektir. Bu ise hala araştırmakta olduğumuz bir konu” diyor.
BBC TÜRKÇE