Modern çağın yoğun koşuşturmacası içerisinde pek çoğumuz yorgun olduğumuzu söylüyoruz ama hekime görünmeyi genellikle aklımızın ucundan bile geçirmiyoruz. Hele de havaların soğuyup güneşin yerini iyiden iyiye yağmura bıraktığı bugünlerde her 3 kişiden 2’sinde yorgunluk görülüyor. Yorgunluk hali sabahları zor uyanma, işe gitme isteksizliği, tüm gün uyku halinin devam etmesi ve yemeklerden sonra daha da uyku ihtiyacının artması şeklinde olabiliyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Kerim Çıkım “Elbette kısalan günler, hava sıcaklığının değişmesi, okulların açılması ve iş temposunun artması bu şikayetleri artırmakta ancak bazı hastalıkları da unutmamak gerekli. Bahar yorgunluğu ile karışabilen hastalıkların başında tiroit hastalıkları, kansızlık, vitamin eksiklikleri, insülin direnci ve hipoglisemi ile kalp ve damar hastalıkları gelmekte. O nedenle yorgunluğunuz hele de 2 ayı aşmışsa mutlaka hekime görünmeniz gerekir” diyor. Dr. Kerim Çıkım, sonbahar yorgunluğuyla karışabilen 6 sorunu anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
1. TİROİT HASTALIKLARI Sabahları kalkmakta zorlanıyorsanız, uykunuzu alamamış gibi hissediyor, gün içerisinde sürekli ‘akşam olsa da eve gidip uyusam’ diyorsanız tiroit hastalığınız olabilir. Yine ‘su içsem yarıyor!’ diyeceğiniz şekilde kilo veremiyor üstelik alıyorsanız ya da kabızlık ve cilt kuruması, aşırı üşüme ya da sürekli terleme gibi şikayetleriniz varsa mutlaka hekime görünmeniz gerekiyor. Ülkemizde her 3 kişiden bir’inde görülen tiroit hastalıklarının belirtileri çoğu zaman göz ardı edilip, günlük yoğun koşuşturmaca arasında bu şikayetler için hekime gitme ihtiyacı duyulmayabiliyor. Oysa ihmal edilen ve tedavisine başlanmamış tiroit hastalıkları ileride kalp yetmezliği ve kemik erimesi gibi sorunlara yol açabiliyor.
2. ANEMİ Çabuk yoruluyor, bir iş yaparken zorlanıyor hatta nefes nefese kalıyorsanız, hissettiğiniz çarpıntı sıklıkları arttıysa kansızlık belirtileri olabilir. Önceden demir, vitamin B12, folik asit tedavileri almış ve sonra bırakmışsanız anemiden şüphelenmeniz gerekir çünkü kansızlık tekrarlayabiliyor. Ülkemizde her 4 yetişkinden 1’inde görülen kansızlık; tedavi edilmediğinde kan hastalıkları gibi sorunlara yol açabiliyor. Zaman geçirmeden hekime görünmenizde fayda var.
3. VİTAMİN EKSİKLİKLERİ Kendinizi enerjisiz, bir iş yapmaya isteksiz hissediyorsanız, saçlarınız daha çok dökülmeye başladıysa, tırnaklarınız güçsüz ve daha kolay kırılıyorsa nedeni özellikle B12, D vitamini ve folik asit eksikliği olabilir. Hele de bu şikayetler günden güne artıyor ise mutlaka tetkik yaptırmanız ve hekimin önerileri doğrultusunda vitamin takviyelerinizi aksatmadan kullanmanız gerekiyor. Aşırı doz vitamin alımı toksikasyona yani zehirlenmeye yol açabileceğinden hekime görünmeden kullanmayın.
4. İNSÜLİN DİRENCİ Kilo vermekte zorlanıyor hatta değil kilo vermek, aksine istikrarlı bir şekilde yavaş yavaş da olsa kilo mu alıyorsunuz? Yemeklerden sonra uyku bastırıyor biraz şekerleme yapma ihtiyacı mı hissediyorsunuz? Son zamanlarda canınız daha çok tatlı-şekerli gıdalar mı çekiyor? İnsülin direncini yabana atmayın ve mutlaka bir hekime görünün. Çünkü insülin direnci tedavi edilmediğinde diyabete neden olabiliyor. Tedavisinde beslenme alışkanlıkları da önemli rol oynuyor. Bu nedenle dengeli beslenmeye dikkat etmek ve her gün yarım saat düzenli tempolu yürümek çok önemli.
5. KALP-DAMAR HASTALIKLARI Eskiden daha uzun mesafe yürüyebilirken şimdi daha çabuk yoruluyor, durup dinlenmek ihtiyacınız oluyorsa, zaman zaman efor yaparken hatta istirahat ederken göğüs ağrısı, tıkanıklık hissediyorsanız aman dikkat! Kalp-damar hastalıkları açısından doktora görünme zamanı gelmiş demektir, ihmal etmeyin.
6. HİPOGLİSEMİ Yemek yediniz, üzerinden bir saat geçti geçmedi tekrar acıktınız. Elleriniz titremeye, hafif terlemeye ve çarpıntı hissetmeye başladınız. Acil olarak tatlı-çikolata yeme ihtiyacı duyuyorsunuz. Büyük ihtimalle kan şekeriniz düşüyor. ‘Hipoglisemi atağı’ denilen bu durumda vakit kaybetmeden doktora gitmeniz önemli. Aksi halde kan şekeri düşüklüğü ve bayılma gibi durumlara neden olabilir.
BAHAR YORGUNLUĞU İLE BAŞ ETMEK İÇİN 5 ETKİLİ ÖNERİ
• Bahar yorgunluğu ile baş etmek için öncelikle kendinizi ruhen kışa hazırlayın.
• Beslenmenize özen gösterin; mevsim sebze ve meyvelerini daha çok tüketin.
• Bol su içmeye ve sıvı ihtiyacını suyun yanı sıra çorba, ayran, kefir gibi içeceklerle gidermeye dikkat edin.
• Yorgunluğunuzu önemseyin ve doktora görünün. Doktorunuz tetkikler sonrası gerekli görürse vitamin-mineral takviyelerini mutlaka düzenli kullanın.
• ‘Kolum kalkmıyor’, ‘adım atacak halim yok’ demeyin; mutlaka hareket edin. Düzenli egzersiz yapmaya, en azından haftada üç gün yarım saat tempolu yürümeyi alışkanlık haline getirin.
HÜRRİYET AİLE