Soğuk havaların vazgeçilmezleri arasında bulunan boza, salep, ıhlamur, kahve, siyah ve yeşil çay, aynı zamanda bazı hastalıklardan korunmada da etkili. Örneğin salep öksürüğe iyi geliyor, kahve ve çay ise doğru tüketildiğinde Alzheimer ve kalp krizi riskini azaltıyor.
Daha çok kışın tercih edilen sıcak içecekler doğru hazırlanıp dozunda tüketilirse birçok faydası var. Ancak bu içecekleri de yanlış kullanmak bazı sorunlara kapı aralayabilir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Demirok da bu noktaya dikkat çekti, kış içeceklerinin faydaları ve doğru tüketilmediğinde oluşabilecek zararları hakkında şunları söyledi:
Öksürüğün şifası salep: Orkide bitkisinden elde edilen salebin birçok faydası var. Öksürük ve bronşite iyi gelen salep sindirimi de rahatlatıyor. Düzenli kullanımda regl döngüsünü düzene sokuyor. İshal ve mide- bağırsak iltihaplanmalarında tedavi edici özellik taşıyor. Tarçınla birlikte tüketilmesi, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı oluyor. Ancak şekerle yapıldığında kalorisinin yükseldiği unutulmamalı. Bir su bardağı salep ortalama 190 kaloridir.
Soğuk algınlığı için ıhlamur: Ihlamur yaprakları, güçlü antioksidanlardan flavonoidleri içerdiğinden soğuk algınlıkları, nezle ve gribal enfeksiyonlarda tedavi edicidir. Ihlamurun içinde bulunan uçucu yağların rahatlatıcı ve yatıştırıcı etkisi vardır. Yemeklerin hazmını kolaylaştırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
Kahve, Alzheimer riskini azaltıyor: İçerisinde belirli oranlarda kafein, B3 vitamini niasin ve antioksidan içeren kahve, doğru miktarda tüketildiğinde tokluk hissi veriyor ve metabolizmayı hızlandırıyor. Günde 2 fincan kahve tüketenlerde tip 2 diyabet görülme olasılığının daha düşük olduğu görülmüştür. Başka bir araştırmada ise; günde 3 fincan kahve tüketenlerde Alzheimer görülme oranının %60 daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Kahve, idrar miktarını artıran diüretik maddeler içerdiğinden dolayı vücudun susuz kalmaması için kahvenin yanında mutlaka fazladan su içmek gerekir.
Kafein, kan basıncında ani yükselmelere sebep olur. Bazı hassas bireylerde kalp aritmisini artırır. Düzensiz kalp atışları, kalp çarpıntısına ya da taşikardi gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Fazla tüketilmesi, gerginlik ve asabiyete ayrıca akşam saatlerinde tüketilmesi de uykusuzluğa neden olabilir. Kahveyi krema ve şeker ekleyerek tüketmek yerine sade tüketmeniz kalori alımından kaçınıp daha sağlıklı bir içecek tüketmenizi sağlar.
Vitamin deposu boza: 1 bardak bozanın (200ml) 300 kalori olduğunu unutmayarak ve diyetteki ekmeği azaltarak diyetinize de ekleyebilirsiniz. Bünyesinde A ve B vitaminlerinin dört türü ile C ve E vitaminleri de bulunan bozanın mayalanması sırasında ürettiği laktik asitin hazmı kolaylaştırıcı etkisi var. Süt yapıcı özelliği nedeniyle hamilelere ve vitamin kaynağı olarak sporculara tavsiye ediliyor. Bağırsak florasını düzenliyor, içindeki aktif mayalarla probiyotik özelliği taşıyor. Zengin karbonhidrat, protein ve B vitamini kaynağı. Yanı sıra; birçok besin öğesini içerdiğinden “sıvı ekmek” olarak anılıyor. Zihin açıcı ve sinirleri dinlendirici etkisi de unutulmamalı.
Siyah çay kalp krizi riskini azaltıyor: Siyah çayda bulunan fito kimyasallar düzenli tüketim sağlandığında; güçlü kemikleri destekler, kemik yoğunluğuna katkıda bulunur, osteoporoz ve artrit riskini azaltır. Bir araştırma siyah çayın LDL kolesterol seviyesini yüzde 11 oranında azalttığı ve ayrıca kalp krizi riskini de yüzde 44 orasında azalttığı ortaya konmuştur. Gün içerisinde ortalama 2-3 fincan siyah çay tüketmek, stres hormonu olan kortizol seviyesini düşürür. Siyah çay, faydalarından yararlanmak için şekersiz ve çok koyu olmadan, günde 4-5 bardağı geçmeyecek şekilde tüketilmelidir. Açık ve limonlu içilmesi siyah çayın faydalarını artırır. Çay, kahve gibi diüretik olduğundan çay içildiği zaman mutlaka fazladan su tüketmek gerekir. Siyah çayın fazla tüketilmesi kabızlığa da yol açabilir. Ayrıca demir emilimini engellediğinden yemeklerden 30-45 dakika sonra tüketmek gerekir.
Yeşil çay metobolizmayı hızlandırıyor: Yüksek anti-oksidan içeriği nedeniyle yeşil çay diğer çaylardan daha kaliteli bir içecek. Metabolizmayı hızlandırıyor ve içerdiği kateşinler sayesinde yağ yakımını destekliyor. Sindirimi kolaylaştırıyor ve bağırsak rahatsızlıklarını engellemede faydalı. Günde 3-4 bardaktan fazla tüketilmesi düşük tansiyona sebep olur. Damarları genişlettiği ve vücuttaki folik asit miktarını azalttığından gebelikte yeşil çay tüketilmemesi öneriliyor.
NTV