Kontrol edilemeyen diyabet, kalpten gözlere kadar tüm organları hasta ediyor. Uzm. Dr. Süleymanoğlu, şeker hastalarını etkileyen rahatsızlıkları ve korunma yollarını anlatıyor.
GÖZ HASTALIKLARI:
Diyabet kılcal damarları hedef alan bir hastalıktır. Kılcal damarlar da en çok göz, beyin, kalp ve böbreklerde bulunuyor. Şeker yüksek seyrettiğinde göz kanaması, katarakt ve körlük oluyor.
Nasıl korunmalı: Diyabetlilerde açlık kan şekeri 100-110 mg, tokluk kan şekeri 140 mg seviyesinde olmalı. Kan şekeri ortalamasını gösteren Hba1c seviyesi 6,2’nin altına çekilmeli. 6-12 ayda bir detaylı göz muayenesi yaptırılmalı.
DİŞ ETİ HASTALIKLARI:
Diyabetli hastaların diş etlerinde şeker birikiyor. Bu durumda diş eti iltihabı, diş eti çekilmesi ve erimesi gibi sorunlar ortaya çıkıyor.
Nasıl korunmalı: Dişler düzenli olarak yumuşak veya orta sertlikte bir diş fırçası ile temizlenmeli. Ayrıca kaliteli ve koruyucu florid içeren diş macunu kullanılmalı. Periyodik diş eti kontrolü yapılmalı.
KOLESTEROL:
Kontrol edilmeyen diyabet, tansiyon ve kolesterol hayati risklere neden olabilecek bir üçgen oluşturuyor. Özellikle LDL (kötü) kolesterol damarları tıkıyor. Bu nedenle diyabet hastalarında kalp krizi riski 4 kat artıyor.
Nasıl korunmalı: Şeker ve tansiyon kontrol altında tutulmalı. LDL seviyesi 100’ün altına çekilmeli. Ek olarak diyabetle birlikte yüksek kolesterolü olan hastaların, mide ya da kan hastalığı yoksa, ömür boyu aspirin kullanması önemli.
CİLT HASTALIKLARI:
Dolaşımın azalması sonucunda ciltte kuruluk, egzama, mantar ve deri enfeksiyonları ortaya çıkabiliyor. Özellikle ayak derisinin bozulması, diyabete bağlı ayak yarası riskini artırıyor.
Nasıl korunmalı: Cildin tüm bölgelerine düzenli bakım yapılmalı ve cilt nemli tutulmalı.
YÜKSEK TANSİYON:
Şeker hastalarının yüzde 70’inde tansiyon hastalığı da görülüyor. Diyabetle birlikte ortaya çıkan tansiyon erken dönem organ kayıpları, inme, beyin kanaması, göz içi kanama ve kalp krizi gibi riskleri artırıyor.
Nasıl korunmalı: Tansiyonu düzeltmek için şekerin kontrol altında tutulması önemli. Diyabette büyük tansiyon 12’nin, küçük tansiyon ise 75’in altında olmalı.
AYAK YARALARI:
Diyabet hastalarının derisinde ve yumuşak dokularda normal insanlardan daha fazla glikoz yani şeker birikiyor. Bu şeker zamanla ayak derisinin kurumasına, his kaybına ve mantara neden olabiliyor. Ayağın kemik yapısı bozuyor ve farkına varılmayan yaralar oluşabiliyor.
Nasıl korunmalı: Ayakların sürekli kontrol edilmesi ve nemli tutulması önemli. Gereğinden fazla nem de yara riskini artırır. Uygun ayakkabı ve terlik seçimi yara oluşumunu önemli ölçüde engelleyebiliyor.
MİDE VE BAĞIRSAK HASTALIKLARI:
Yıllarca diyabeti olanlar hazım sorunu yaşar. Gastroparezi olarak da adlandırılan ‘mide ve bağırsak tembelliği’ hazım, emilim ve tuvalet alışkanlığını kötü etkiler.
Nasıl korunmalı: Sağlıklı beslenmek ve şekeri kontrol altında tutmak şart. Diyabetliler, herhangi bir rahatsızlıkta, doktorlarına sorarak mide koruyucu ve sindirim sistemini düzenleyici hazım ilaçları alabilir.
OBEZİTE:
Obezite hastalarının yüzde 80’i diyabet sorunuyla karşılaşıyor. Diyabet de sıklıkla fazla kilolu kişilerde görülüyor. Bu nedenle obezite ve diyabet birebir ilişki içindeki iki hastalık.
Nasıl korunmalı: Sağlıklı beslenme obeziteden kaçınmanın en önemli koşulu. Bu sayede fazla kilolu kişiler için erken dönemde diyabeti önlemek de mümkün olabiliyor. Kilolu diyabet hastaları zayıfladıktan sonra tansiyon ve kolesterol ilaçlarını bırakabiliyor.
DEPRESYON-STRES:
Stresli bir yaşam hem diyabeti hem de tansiyonu olumsuz etkiler. Şekerde ani düşme-yükselmeler hastalarda sinirlilik, uyku hali ve depresyon sorunlarına yol açar.
Nasıl korunmalı: Kan şekeri doğru kontrol edilmediğinde sürekli değişen seviyeler hastaları olumsuz etkiliyor. Bu nedenle kan şekerini kontrol altında tutmak çok önemli.
TAKVİM