Bugün Türk Sanat Müziği’nin eşsiz sesi, Zeki Müren’in 85. doğum günü. Aramızdan ayrılalı 20 yıl oldu.
“Sanat Güneşi” Zeki Müren 6 Aralık 1931’de Bursa’da dünyaya geldi. Bursa’da başladığı eğitim hayatını İstanbul Boğaziçi Lisesi’nde devam etti. İstanbul’da eğitim hayatına devam eden Müren Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu. Zeki Müren, Bursa’da tamburi İzzet Gerçeker’den aldığı solfej ve usul dersleriyle müzik hayatına ilk adımı attı. 1949 yılında, henüz 18 yaşındayken gönül verdiği musiki dersleri, Boğaziçi Lisesi yıllarında sanata gönül vermiş Agopos Efendi ile udi kirkor eğitimi ile devam etti. Bu eğitimlerin bir sonraki ayağı ise fasıl musikisinin piri Şerif İçli ile devam etti. Bu eğitimler Müren’in repertuvarına birçok eser kazandırdı.
TRT RADYOSUNDA İLK KONSER
1950 yılında İstanbul Radyosu’nun açmış olduğu sınava giren Zeki Müren 186 adayın katıldığı solist sınavını birincilikle kazandı. Müren daha sonra radyonun canlı yayınlarından birisine katılmış ve orada ilk konserini vermiştir. Konser geniş kitleler tarafından beğenilince, radyo programlarındaki bu konserler 15 yıl boyunca sürmüştür.
İstanbul Radyosu’ndaki konserlerden sonra kendi plak çalışmalarına ağırlık veren Zeki Müren 1991 yılında “Devlet Sanatçısı” unvanıyla ödüllendirildi, Türkiye’de verilmeye başlanan Altın Plak Ödülü’nün de ilk sahibi oldu. Sanatçı müzik yaşantısı boyunca altı yüzü aşkın plak ve kaset doldurmuş üç yüzü aşkın şarkı bestelemiştir. İlk sahne konserini 26 Mayıs 1955 tarihinde veren Zeki Müren genellikle kendi dizayn ettiği sahne kıyafetlerini giyiyordu. Müren, müzik hayatına saz heyetine tek tip kıyafet giydirmek ve T podyum kullanmak gibi çeşitli yenilikler getirdi. Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız 11 yıl sahne aldı. 1976’da Londra’daki Royal Albert Hall’da konser vererek bu mekânda sahne alan ilk Türk sanatçı oldu.
OYUNCULUK HAYATI
Kurallı ve ağdalı bir Türkçe konuşmaya özen göstermesi ile bilinen Zeki Müren 1954’te Beklenen Şarkı filmiyle oyunculuğa adım attı. Hayatı boyunca müziklerinin çoğunu kendi yaptığı 18 filmde daha oynadı.
Kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı nedeniyle hayatının özellikle son 6 yılında sahne hayatından ve medyadan uzak kalan Zeki Müren, 24 Eylül 1996 günü, TRT İzmir Televizyonu’nda kendisi için düzenlenen tören sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu.
Vasiyetinde tüm mal varlığını Türk Eğitim Vakfı ve Mehmetçik Vakfına bıraktı. TEV ve Mehmetçik Vakfı, 2002 yılında Bursa’da Zeki Müren Güzel Sanatlar Anadolu Lisesi’ni yaptırdı. TEV Bursa Şube Başkanı Mehmet Çalışkan 24 Eylül 2016 tarihinde yaptığı bir açıklamada vakfın Zeki Müren Burs Fonu’ndan 20 yılda 2.631 öğrencinin yararlandığını belirtti.
Ölümünün ardından sanatçının Bodrum’da son yıllarını yaşadığı evi Kültür Bakanlığı’yla yapılan protokol ile Zeki Müren Sanat Müzesi’ne dönüştürüldü ve 8 Haziran 2000 tarihinde ziyarete açıldı.
Albümleri
Senede Bir Gün (1970)
Pırlanta 1 (1973)
Pırlanta 2 (1973)
Pırlanta 3 (1973)
Pırlanta 4 (1973)
Hatıra (1973)
Anılarım (1974)
Mücevher (1975)
Güneşin Oğlu (1976)
Nazar Boncuğu (1977)
Sükse (1978)
Kahır Mektubu (1981)
Eskimeyen Dost (1982)
Hayat Öpücüğü (1984)
Masal (1985)
HELAL OLSUN (1986)
Aşk Kurbanı (1987)
Gözlerin Doğuyor Gecelerime (1988)
Ayrıldık İşte (1989)
Karanlıklar Güneşi (1989)
Zirvedeki Şarkılar (1989)
Dilek Çeşmesi (1989)
Bir Tatlı Tebessüm (1990)
Doruktaki Nağmeler (1991)
Sorma (1992)
Ölümünden Sonra Yayınlanan Albümler;
Muazzez Abacı & Zeki Müren Düet (2000)
Selahattin Pınar Şarkıları (2005)
Sadettin Kaynak Şarkıları (2005)
Zeki Müren: 1955-1963 Kayıtları (2005)
Batmayan Güneş (2006)
Zeki Müren yukarıda belirtilenler dışında, 1968-1974 yılları arasında Grafson Plak’tan kendi adıyla anılan 12 farklı albüm daha yayınlamıştır .
Kaynak: NTV, Vikipedi