“Gazeteci Neşe Berber Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Spor Ekonomisti Doç.Dr.Sebahattin Devecioğlu ile çok çarpıcı bir röportaja imza attı. Devecioğlu ile spor ekomisini, spor kulüplerinin yönetilme şeklini ve Elazığspor’a başkan adaylığını konuştu.”
Türkiye’de spor ekonomi ne kadar önemseniyor? Kulüpler ekonomilerini ne kadarını doğru yönetiyor?
Türkiye de spor uzun yıllar Devlet eliyel yönetimektedir, her ne kadar federasyonlarının özerkleştirilmesi ve futbolun profesyonellşemesi ile başlayan ticarileşme ve şirketleşme çalışmaları sponsorluk yasaları ve düzenlemeleri yapılsa da sporun endüstriyel boyutundan henüz istediğimiz sonuçlara almış değiliz
Spor sektörü Avrupa’da ve Amerika’da çok önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Sporun ürün ve hizmet boyutunun yanı sıra spora ait kurumlar ve organizasyonlar önemli bir gelir kaynağı ve katma değer oluturmaktadır. Sporda ileri gitmiş ülkeler spora kurumlarına organizasyonlarına önemli yatırımlar yapmkatdırlar. Soporun yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi ile birlikte insanların sağlıklarını koruyarak sğlıklı tolumlar oluşturarak verimliliğartırmakta devlet, özel sektör ve sivil toplumaracılığıyla ürün ve hizmetler geliştirerek istihdam sağlamkta ve ekonomilerine önemli gelirler elde etmektedirler…sporun ürün boyutu teknolojilerin gelişimiyle birlikte hız kazanmış üretim de maaliyetler aşağı öçekilerek daha kaliteli ve ucuz ürünler dünyanın her tarafında pazarlanabilecek kabilyetler kazanmışlardır.
Bu gün amerikada 600 den spor üreticisi firma bulunmaktadır. Sadece futbol topu ve forma endüstrisin den elde ddilen gelirller bir çok sektör ile ayrılır duruma gelmiştir.. bu gün bilişim teknolojileri, bilgisayarlar,, kameralar, telefonlar, gözlükler, ölçüm aletleri, saatler spor endüstrisini önemli bir boyutunu oluşturmaktadır.. Spor ekonomisini bir başka boyutu ise sporun kurumlarıdır bunlar olimpiyat komiteleri, federasyonlar , kulüpler, okullar , üniversiteler, şirkteler, vakıf ve dernekler sivil tolum kurumlarıdır ki fünya da oldukça geniş bir ağa sahiptir.
Bu gün dünya da FIFA ve Olimpiyat komitesi üye ülke sayısı 200 den fazladır. Türkiye 260 dan fazla profestyonel faaliyet gösteren kulüp bulunmakatdır.. Ayrıca spor ekonomisinin ilgi duyduğu alanlardan bir taneside spor organizasyonları dır Olimpiyat yaz kış oyunları, dünya şampiyonaları, kıta, avrup şampiyonaları ülke şampiyonaları, lig organizasyonları ekonomik anlamada çok önemli bir dinamiğe sahiptir . bu organizasyonların yayın gelirleri, şans oyunları, reklam ve sponsorluk gelirleri milyon dolarlara ulaşmıştır. Amerikada haftanı her günü 5 profesyonel farkılı ligler de organizasyonlar devam etmekte ve önemli gelirler elde edilmektedir. Bu gün Amerika’da 1000 e yakın maraton koşulmaktadır. New York Maratono na 55 bin kişi katılmakta 315 milyon insan Televizyonlardan takip etmektedir.
Ayrıca spor endüstrisinin en önemli kısmın tesisi yatırımları ve projeleri oluşturmaktadır.. Olimpiyat amaçlı ve Dünya şampiyonası amaçlı yapılan yatırımların büyüklüğü Devletlerin en önem verdikleri yatırımlar olarak eknomide yatırım amaçlı istihdam oluşturma ve uzun vadelei gelirler oluşturmak açısından ülke ekonmisilerine önemli katkılar sağlamaktadır. Avrupa Birliğini spor ekonomisi payı bütçesinini % 2.8 olduğu ifade edilmektedir.
Tüm bunların yanı sıra ülkemizde spor endüstrisine yapılan yatırımlarda önemli ölçüde artışlar olmakatdır, Yeni statyumlar, yeni organizasyonlar düzenlenmekte, yayın gelirleri , reklam gelirleri, sponorluk gelirleri artmaktadır. Spor tesislerine yapılan yatırımlarla birlikte spor yapan kişi sayılarında ve spor sektöründe istihdamnların artığını gözlemlemekteyiz. Tabiki arzu edilen seviyelerde değiliz Türkiye ülke olarak spor ekonomisinde Tüketici bir ülke konumunda bizlerin arzusu hem insan kaynakları hem ürün geliştirme ve organizasyon açısından üretici bir ülek konumuna geçmemizdir. Bunun içi yeni yasal düzenlemelere tedbirlere plannlamalara ve stratejiere iihtiyaç vardır.. Ülkemizzde spor kulüpleri Avrupadaki modelleri doğrultusunda hareket etmeye şitrketleşmey ve ticarileşmeye çalışmaktadırla özellikle istanbul merkezli ve 4 büyükler bu çalışmalarda kurumsal yapılarında gelir getirici yatırmlara yönelmişlerdir. Fakat Türkiye’deki yasal düzenlemelerdeki yetersizlikler dernek statüsünde ve tam özerk olup profesyonelleşemeyen federasyonlar mali açıdan bir çok problemler yaşamakTadırlar.
Türkiye’de ki lig organizasyonları henüz gelir getiren ve yurt dışında pazarlana bilen bir yapıya sahip değillerdir.. Spor endüstrisi ve sektöründe insan kaynakları, ürün hizmet ve organizasyonların markalaştırılarak yeni pazarlama teknikleri ile model olarak gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelere ihraç edilmesi gerekmekte, bunun için yasal düzenleme ve üniversiteleri ile işbirliği geliştirmek lazımdır.
Profesyonel Futbol takımı olan kulüpler, mutlaka mali müşavir, ekonomist ve pazarlamacılarla birlikte çalışarak, yeni ürün hizmet ve organizasyonla geliştirmelidirler. bu anlamad Barselona, Mancester United gibi kulüplerin ekonomik, finans yapıları yakından incelenmeli kıyaslama yapılmalıdır. Örenğin bu gün Real Madride 360 tam zamanlı 17 yarı zamanlı personel 6o dan fazla danışman çalışmaktadır. Çok hızlı gelişen Spor özellikle futbol endüstrisinini beklentilerine cevap verecek sistemler geliştiremezseniz kaybolup gidersiniz.
“Bir spor kulübü nasıl yönetilir, nasıl yönetilmesi gerekir” bunu insanlara anlatmak, insanları bilinçlendirmek“
Toplumun dinamikleri olarak tanımladığımız bazı kurumlar var. Bu dinamiklerden bir tanesi de spor kulüpleri. Türkiye’de spor kulüpleri dernek statüsünde, 5253 sayılı dernekler kanunuyla kurulan ve Gençlik Spor Bakanlığı’nda tescili yapılan ve TFF yönetmelikleri çerçevesinde yürütülen bir yapıya sahip. 3 temel kurulu var spor kulüplerinin. Bir tanesi genel kurul, bir tanesi yönetim kurulu, bir tane de denetleme kurulu. Spor kulüplerinin en önemli kurulu genel kurulu. Genel kurulda iki şekilde tanımlanmış. 1.’si dernekler kanununda, 2.’si spor kulübünün kuruluş tüzüğündeki şekliyle. Genel kurul olağan ve olağanüstü hallerde toplanıyor. Elazığspor’da olağanüstü genel kurul kararı aldı. Her yıl yapılan ve 3 yılda bir yapılan genel kurullar var. Elazığspor Başkanı istifa ettiği için yönetim kurulu genel kurul kararı aldı. Bende Elazığspor’un genel kurul üyesi olarak bir takım haklara sahibim. Bunlardan bir tanesi de yönetim kurulu üyeliği ve yönetim kurulu başkanlığı. Genel Kurul üyesi olarak bana böyle bir şans doğdu diyelim. Bende uzun yıllar Elazığspor’un içinde yer alan birisi olarak, Elazığspor’un problemlerini bilen birisi olarak, geçmişte de görev aldım ve bu göreve talip oldum. Benim bir iddiam var; “bir spor kulübü nasıl yönetilir, nasıl yönetilmesi gerekir” bunu insanlara anlatmak, insanları bilinçlendirmek
Elazığspor’a Ekonomist Başkan Adayı
Elazığspor Genel kurulu üyesi olarak Başkan olmak benimde hakkım, Övünmek gibi olmasın futbolun sportif yönetimsel akademik anlamda hem teorisi hem de pratikleri içerisinde yer aldım.. futbol yönetimi ve ekonomisi spor kulüpleri yönetimi, spor yöneticiliği konularında, Türkiye’de ve Uluslararası platformlarda yüze yakın bilimsel makalelerim, bildirilerim yayınlandı, Spor Ekonomisi konusunun Türkiye’deki öncülerinden görüyorum kendimi , çünkü bu alanda doktora yapan ve Spor Ekonomisi alanında Amerika’da Post-Doktora ilk kişilerden biriyim ve genelde kullanmamaya özen gösterdiğim Akademik Doçentlik kariyerimi bu alanda yaptım ve çalışmalarımı bu alanda sürdürüyorum, ayrıca da spor ekonomisi ve yönetimi konusunda gerek Türkiye’de, gerekse uluslar arası akademik çevrelerde çok iddialıyımdır. yerel gazeteler ve ulusal internet sayfalarında yazılar yazmaya TV ve Radyo programlarında bu konularla ilgili kalkınma planları, stratejik planlar, komiteler sektör toplantılarında projelerde aktif üye olarak yer aldım spor sektöründe akademi olarak yüksek lisans doktora öğrencileri , öğretmen, antrenör, ve yönetici yetiştirme programlarında yer aldım, bir çok öğrencim şu anda sektör içerisinde sporcu, yönetici ve antrenör olarak görev yapmakta , Türkiye’de ve Uluslararası platformlarda spor yönetimi ve ekonomisi ile ilgili bir çok kurulu ve derneklerle irtibat içerisindeyim ayrıç birkaç federasyonun eğitim- Ar-Ge kurullarında yer aldım, Geçmişte futbolculuk , spor öğretmenliği, antrenörlük gibi deneyimlerimin yanı sıra, Fırat Üniversitesi ve Elazığspor’da gerek amatör gerekse profesyonel olarak yöneticilik yaptım, yani hem şortlu resmim var hem de beyaz yakalıyım , Hem Alaylı Hem Mektepliyim, Fırat Üniversitesi Spor Kulübünde Profesyonel ve Amatör Şübelerde, Elazığspor Kulübünde Yöneticilik Yaptım. Üniversite Mahallesi Gençlik ve Spor Kulübü Derneği kurucu başkanlığı yaptım, yani ben bu bilgi birikimi ve deneyimlerimle bu iş yapa bileceğime inanıyorum …. fakat sizde biliyorsunuz ki Türkiye’de spor kulüpleri yöneticilerini profili çok farklı genelde, finansal gücü olanlar ve futbolu sevenler bu görevleri üstlenmekte fakat artık futbolu sevmek artık onu yönetmeye yetmiyor….
Elazığspor için projelerim var
Elazığspor ile ilgili 100 Bin üye projem var Bunu Fenerbahçe 1 Milyon üye için projelendirdİ, Elazığ’ın nüfusu 500 Bin ortalama. Bunun yanı sıra Dünya genelinde 800 Bin Elazığlı yaşamakta. İnternet üzerinden üye çalışması yapacağız. Maliyet analizi yapacağız. Hem üyelik, hem de bağış sistemi yapacağız. Ben Elazığspor’a bağış toplayacağım. Bu Elazığspor’a cansuyu projesi.
Projem Elazığspor’un sadece futbol şubesini şirketleştirip, örneğin Türk Hava Yolları’na kiralayacağız. Elazığspor’la ilgili olanların desteğine ihtiyacımız var.
Bir başka projemizde stadyum. Elazığspor’a ciddi gelirler getirecek bir projeyle yeni stadyum yapılabilir. Bu bölgedeki sporcuları Elazığspor’un altyapısına kazandırabiliriz. Biz bu bölgede 5-19 yaş grubunda 143 bin gencimiz var bu gençleri yetenek testinden geçirip Elazığspor’a kazandırabiliriz. Buda bizim önemli projelerimizden bir tanesi.
Ayrıca Doğu Anadoluda Sosyo-Ekonomik Problemler ve bu bölgede kulübümüz geliştirerek toplumun dinamiğkleri arasında yer almasına katkı sağlayacağız
Anayasamızda Yer alan 58. ve 59.Maddelerde Gençliğin korunması, Sporun geliştirilmesi . İlkelerinden Hareketle Elazığsporumuza Avrupa Birliği Proje Destek Fonları, FIFA, UEFA, TFF Proje Destek Fonları, Gençlik ve Spor Bakanlığı Proje Destek Fonları, ırat Kalkınma Ajansı Proje Destek Fonlarından Destek sağlayıcı Projeler Geliştireceğiz Elazığın ve Bölgenin Sosyo Ekonomik Gelişimine Katkı Sağlayacağız
Bir spor kulübü olarak Elazığspor derneğinin amacı, Gençlik ve spor genel müdürlüğünün izin verdiği ve tescil edilmiş, federasyonu bulunan tüm spor dallarında Elazığ halkını, Elazığ ili spor kulübü olarak temsil etmek,