25 Mart’a kadar kira geliri vergisi beyannameleri teslim edilecek. Mükelleflerin pek çok hakkı var. Bunları bilin, istisnadan faydalanın, fazla vergi ödemeyin.
Vergi ayı olan Mart ile birlikte beyanname verme dönemi de başladı. Geçen yıl elde edilen kira gelirleri için, 25 Mart’a kadar gelir vergisi beyannamesi vermek gerekiyor. Beyannameler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde bulunan hazır beyanname ile kolayca verilebileceği gibi, posta ile de gönderilebiliyor. Beyanname verme süresini kaçıranlar ise hem vergi cezası ödüyor hem de 3 bin 600 TL’lik istisnadan mahrum kalıyor. Yıllık kira geliri 3 bin 600 TL’ye kadar olanlar ise beyanname de vermiyor, vergi de. Bazı durumlarda da mal sahibi emsal kira bedeli ödüyor.
Kanunda emsal kira bedelinin uygulanmayacağı, yani bu durumda hiç vergi ödenmeyen durumlar da belirtiliyor. Örneğin; evinizi üstsoyunuza, altsoyunuza (anne, baba, çocuk) ya da kardeşlerinize bedelsiz olarak kiraya vermişseniz vergi ödemiyorsunuz. Ancak kayınpeder ve kayınvalideye ev kiralandığında, emsal bedel üzerinden vergi ödenir. Emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar vergi tahakkuk eder. Ayrıca, Evinizi koruması amacıyla bedelsiz olarak arkadaşınızın kullanımına bırakırsanız,
Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede oturması durumunda,
Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda da vergi ödenmez.
Beyannameler iki yönteme göre düzenleniyor; götürü gider ve gerçek gider. Götürü gider yönteminde, önce 3 bin 600 liralık istisna düşülüyor, ardından 1 lira masrafınız olmasa bile, yüzde 25’lik tutar indiriliyor. Kalan tutar üzerinden vergi hesaplanıyor. Bu yöntemi seçenler, 2 yıl aynı sistemle vergi ödemek durumunda. Gerçek gider yönteminde de yine yıllık kira gelirinizden istisna düşülüyor. Ardından, beyan ettiğiniz masraflar tek tek indirilerek, verginiz hesaplanıyor. Gerçek gider yönteminde vergiden düşülebilecek birçok gider bulunuyor. Bunlardan bazıları şöyle:
Evi krediyle almışsanız, faizlerini vergiden düşebilirsiniz.
Kiraya verdiğiniz konutu, son 5 yıl içinde almışsanız, bedelinin yüzde 5’ini verginizden indirebilirsiniz.
Gelir elde ettiğiniz konut için ödediğiniz aydınlatma, ısıtma, su, asansör, sigorta, onarım gibi giderleri de düşürebilirsiniz.
Eğer kirada eviniz varsa ve kirada oturuyorsanız, ödediğiniz kira bedelini verginizden indirebilirsiniz.
Eğitim ve sağlık harcamaları ise beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmaması şartıyla yıllık gelirden indiriliyor.
Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, 3 bin 600 lira istisna uygulamasından yararlanamıyor. Ayrıca, istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 106 bin lirayı aşanlar bu istisnadan yararlanamaz. Yani gelirden 3 bin 600 lirayı baştan düşemezsiniz.
Kimi yerlerde, yüzde 300-400’leri bulan emlak vergisine esas alınan arsa metrekare birim değerlerindeki artış nedeniyle birçok kişinin ödediği emlak vergisi 2-3 kat yükseldi. Bu vergiyi kira vergisinden düşerek çifte vergi ödemekten kurtulabilirsiniz.