Uçak krizinden sonra Türkiye’ye tüm kapılarını kapatıp ambargo uygulamasına geçen Rusya, çarşı- pazarda zor günler geçiriyor.
Ülkenin ekonomisi petrol fiyatlarındaki düşme sebebi ile de dibe vurma noktasına gidiyor. Rus ekonomistlerine göre 2017 ortalarında hazine sıfırlanacak. Rusya’daki iç dengeleri düzenleme, dış ilişkilerde balyoz politikasıyla “Yeni Rusya” hayali kuran Rusya Devlet Başkanı Putin’in ekonomi politikası dibe vurdu. Milli gelirinin yüzde 65’ini gaz ve petrolden karşılayan Rusya, petrol fiyatlarının 30 dolar’lara kadar düşmesiyle zor günler yaşamaya başladı. Fiyatların daha da düşmesi halinde iflasın kaçınılmaz hal alacağı ortada.
Yeni yılın ilk 15 gününde ekonomik göstergeler, piyasalarda ki gelişmeler Rusya’nın durumunun daha da kötüye gideceğini gösteriyor. Olumsuz tablonun ilk etkileri sebze reyonlarına yansıdı. Türkiye’nin sınırını ihlal eden Rus uçağını düşürmesiyle gerginleşen ve geniş boyutlu ambargoya dönen uygulamadan sonra sebze ve meyve fiyatlarında astronomik yükselme Rus halkı arasında artık yeter- sesinin yükselmesine neden oldu. Yazılı ve görsel basında Putin eleştirileri artmaya başladı. Özellikle Türkiye’ye karşı sebze ve meyve ile başlayan ambargo kararından sonra Rus halkı tezgahlarda istediğini bulamıyor.
Bulsa da fiyatlar karşısında şaşkın. Özellikle Moskova’daki bazı süpermarketlerde fiyatlar yüzde 15-20 arasında yükselmiş durumda. Rus halkının çok rağbet gösterdiği salatalık 990 rubleye, (yaklaşık 39 TL) domates 720 ruble (29 TL), havuç 551 rubleye(21.7 TL) yükseldi. Rusya, halkın masasından eksik etmediği sebze ve meyveler konusunda Suriye’den ithalat yaparak açığı kapatmaya çalışıyor. Ocak 2016’nın başından bu yana geçen 15 günlük sürede süt ürünlerinde yüzde 7, Rus halkının çok sevdiği alkolde yüzde 10, sebzede yüzde 11, meyvede yüzde 15, ekmekte ise yüzde 25 seviyesinde yükseliş oldu. Rus yetkililerin bu pahalılık karşısında verdikleri cevap hemen hemen aynı: “Rusya’da sadece sebze-meyve değil her şey pahalandı.” Rusya’daki bu yükseliş ve ekonomideki kötü gidişle ilgili konuşan NİUVŞE Ekonomik Birimi Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Abromov, durumun endişe verici bir hal aldığın vurgulayarak şu tespitlerde bulundu: “Borsa’da rekor seviyede bir düşüş yaşandı. 1 dolar, 76 ruble , 1 euro 83 ruble seviyesine çıktı. Petrol fiyatlarının düşmesi, Çin’in Yuan devalüasyonu bunu sebep olarak gösterilebilir. Nereden bakarsanız durum hiç de iç açıcı değil.” Ekonomist Dr. Mihail Delyazin, Moskova’da geçmişte olmadığı kadar gayrimenkulde satış dönemine geçildiği, bu durumun normal olmadığını vurguluyor.
MB rezervleri geçen yıl 510 milyar dolar düzeyinden, 370 milyar dolara geriledi. 2010’lu yılların başlarındaki yüzde 4 büyüme oranı 1’lere geriledi. Yoksulluk oranı yüzde 2 arttı. 22 milyon kişi yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Maliye Bakanı Anton Siluanov da, rezervin iki yıldan önce tükeneceğini söyledi.
Putin’in gazabından korktukları için muhalif değerlendirmelerin olmadığı, çeşitli yollarla susturulduğu, konuşmasının engellendiği Rusya’da, ekonominin kötü gidişi noktasında serzenişler dile getirilmeye başlandı. Riskli de olsa hazinenin dibe vurması ile ilgili Putin’i eleştiren yorumlar yapılıyor. Özellikle petrol fiyatlarını daha da düşmesi halinde Rusya ekonomisinin 2017 yılı ortalarında iflas noktasına gelebileceği, Putin’in koltuğunu kaybetme tehlikesinin olduğu vurgulanıyor. Özellikle Türkiye ile ilişkilerin düzeltilmesi noktasında Rus aydınlarının ciddi bir eleştiri getirdiği, Rus elitlerine göre , ekonominin dibe vurması durumunda Putin’e Saray Darbesi’nin gelebileceği uyarısında bulunuyorlar.
Bir süre önce Rusya liderinin uğruna 30 yıllık eşini boşadığı Olimpiyat Şampiyonu eski jimnastikçi Alina Kabayeva’nın Putin’den iki çocuğu olduğu ortaya çıkmıştı. Putin’in sevgilisi Abayeva’nın Rusya’da ‘Gayriresmi First Lady’ olarak anıldığı, Putin’in de botoks yaptırdığı iddia ediliyor.