Yazıcı teknolojisinde gelinen son nokta ‘3D printing’ veya üç boyutlu baskı teknolojileri, perakendeden otomotive, sağlıktan enerjiye birçok sektörde köklü değişikliklere yol açacak.
Dış Haberler – 3D (üç boyutlu) baskı teknolojileri özellikle son yıllarda küresel ekonominin çarklarını değiştirmeye başladı. ‘Yeni sanayi devrimi’ olarak da kabul edilen bu teknoloji, geleneksel üretim süreçlerinde mümkün olmayan süreçleri mümkün hale getirerek birçok imalat sektörünü kökten değiştiriyor. Uzmanlar hızla gelişen bu teknolojinin üretim sektörünü önemli ölçüde değiştireceğini söylüyor. Yaratıcı kişiler üç boyutlu ürün tasarımlarını internet ortamında paylaşmaya başladı bile. Dünyaca ünlü yönetim danışmanlık şirketi A.T. Kearney üç boyutlu baskı teknolojileriyle ilgili yayınladığı raporunda “Soru şirketlerin ihtiyacı olup olmadığı değil, ne zaman ihtiyaç duyacaklarıdır” ifadelerini kullanıyor ve şirketleri bu yeni üretim çağında yerlerini almaya çağırıyor. 2014 yılında 4.5 milyar dolar olan 3D baskı teknolojileri pazarının büyüklüğünün 2020 yılı itibariyle yüzde 25’in üzerinde bir artış yaşayarak 17.2 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Veriden ürün – üründen veri oluşturulabilmesi bir devrim
Yönetim danışmanlığı şirketi A.T. Kearney üreticilere üç boyutlu yazıcılarla girilen yeni imalat çağında yerlerini almaları çağrısı yapıyor. “3D Printing: Bir İmalat Devrimi” adlı raporunda üç boyutlu baskı teknolojilerinin birçok sektörü kökten değiştireceğine vurgu yapan A.T. Kearney uzmanları, dijital verilerin ürüne, ürünlerinse veriye dönüştürülebilmesinin bir devrim niteliğinde olduğunu belirterek, dijital fabrikasyon teknolojisinin bireylere istedikleri anda, istedikleri yerde, istedikleri ürünü tasarlayıp üretme imkanı sağladığını aktarıyor. Eklemeli imalat olarak da anılan üç boyutlu baskı teknolojisinde üç boyutlu yazıcılar, birçok farklı hammadde katmanlarını üst üste koyarak veya birbirine ekleyerek dijital tasarımları fiziksel ürünlere dönüştürmeyi sağlıyor. Öte yandan gelişmiş tarayıcı teknolojileriyle birlikte 3D baskı teknolojileri fiziksel ürünlerin dijital tasarıma dönüştürülebilmesini sağlıyor.
Aslan payı havacılık ve imalat sanayinde
3D baskı teknolojilerinin birçok sektörde kullanımının da artıyor olacağını belirten Wohlers Report verilerine göre, havacılık (savunma sanayi de dahil) sektörü mevcut 4.2 milyar dolarlık pazarın yüzde 18’ini oluşturuyor. Sanayinin de bu pastanın yüzde 18’lik dilimini oluşturduğunu belirten rapora göre, sağlık yüzde 15-17’lik bir payla üçüncü sırada. Otomotiv sektörü ise yüzde 12’lik bir payla dördüncü sırada geliyor. Mücevherat/takı imalatının da yüzde 12’lik paya sahip olduğu pazarda enerji ve diğer sektörlerin payının şimdilik yüzde 5’in altında olduğu belirtiliyor. Gelecek beş yılda 3D baskı teknolojilerinin bu sektörlerdeki büyümesinin yüzde 15 ila 35 arasında gerçekleşeceğini öngören rapora göre en büyük büyümeyi yüzde 30-35’le enerji sektörü kaydederken, mücevher ve takı sektöründeki 3D baskı pazar hacminde de yüzde 25-30’luk bir büyüme gerçekleşmesi bekleniyor. Havacılık, sanayi, sağlık hizmetleri ve otomotiv sektörlerinin 3D baskı teknolojileri kullanım hacminin ise yüzde 15 ila 25 büyümesi bekleniyor.
Bireyler kendi ürünlerini üretebiliyor olacak
Üç boyutlu baskı teknolojisi sayesinde yakın bir zamanda neredeyse istediğimiz her şeyi evlerimizde ya da ofislerimizde üretebilir hale geleceğiz. Diyelim ki diş fırçanızı kaybettiniz, sorun değil, evinizdeki yazıcıdan hemen bir tane üretebilirsiniz. Ya da yeni bir elbiseye mi ihtiyacınız var? Bunun için sadece bilgisayarınıza yazıcıdan almak istediğiniz ürünün dijital tasarımını yüklemeniz yeterli. Üç boyutlu baskı için önce baskısı alınacak nesnenin bilgilerini içeren bir bilgisayar dosyası oluşturuluyor. Bu ayrıntılı plan basılacak ürünün boyutu, şekli, rengi gibi bilgileri içeriyor. Yüzlerce ya da binlerce ince katmanlar halinde bulunan çizim verileri üç boyutlu yazıcıya gönderiliyor ve ürün fiziksel olarak kısa sürede oluşturuluyor.
Perakendenin tüm kurallarını bozacak
Ürünlerin nasıl tasarlandığı ve üretildiğinin yanı sıra üç boyutlu baskı teknolojileri bildiğimiz değer zincirlerini bozarak, yeni değer zincirleri yaratacağı vurgulanan raporda şu anda teknolojisi mümkün olan fakat perakende de kullanıma geçmemiş senaryolar da veriliyor. Bir tüketicinin alışveriş yapış şeklinin, ürün yaratım sürecine katılışının ve satın alma sürecinin nasıl değişebileceğine bir örnek verilen raporda senaryo şöyle: Mağazada bir çift ayakkabı beğendiniz. Tarayıcı gözlükleriniz ürünü ve markayı tarayarak tanır. Mağazada sizin ayak numaranızı arar. Sizin numaranız mağazada yoktur ama tarayıcı sayesinde online’da artık aynı ayakkabı oluşturulmuştur. Telefonunuzdaki uygulamadan rengini ve desenini bile değiştirebilirsiniz. Ayakkabılar size en yakın 3D baskı merkezinde bir saatte basılır. Öğle yemeğinizi yer dönüşte de yeni ayakkabılarınızı baskı merkezinden teslim alırsınız.
Büyük tesis yatırımlarına gerek kalmayacak
Uzmanlar geleneksel imalatın büyük ölçülü üretimlerde maliyet avantaşı olsa da, 3D baskı teknolojilerinin rolünün başarı için hayati olan tüm bu beş boyutta çok daha artacağını belirtiyor. A.T. Kearney analistlerine göre örneğin prototipleme (teslim süresi ve hızı), kişiselleştirilmiş tıbbi implantlar başka bir deyişle protezler (kitlesel kişiselleştirme) ve normalde çok ağır sermaye yatırımlarına ihtiyaç duyan tesis süreçlerinde (yeni kapasite ve atık azaltımı) 3D yazıcılar çığır açıyor olacak.
Bazı sektörler şimdiden 3d’ye geçiş yaptı
Otomotiv
Motor üretimi için özelleştirilmiş parçalar 3D baskı teknolojisiyle yapılmaya başlandı. Konsept araç şaseleri gibi yaratıcı tasarımlar da yapılmakta. Çok yakında hafif yapılı araçların ve araç şaselerinin de 3D baskı teknolojisiyle üretilmesi bekleniyor.
Sağlık
Kalça ve omurga için ortodontik protezler bu çığır açan teknoloji sayesinde tam kişiye uygun bir şekilde protez üretilebilirken, insan vücudunda yapılacak cerrahi müdaheleler için eğitim amaçlı ameliyat modelleri de bu teknolojiyle mümkün. Yakında damar rahatsızlıklarında takılan stentlerin ve kişiselleştirilmiş yapay organların da 3D print teknolojisiyle üretilmesi öngörülüyor
Havacılık
Üretim onaylı yakıt memeleri şimdiden 3D baskı teknolojisiyle üretilebiliyor. Prototip jet motoru parçaları da 3D baskı sayesinde imal ediliyor. Isı sensörleri gibi yüksek performanslı parçaların da çok yakında 3D baskı teknolojileriyle üretileceği belirtiliyor.
Tüketici ürünleri
Şimdiden kişiye özel takı ve mücevher tasarımları, yüksek performans spor malzemeleri 3D teknolojisi ile üretilebiliyor. Yakında tekstil sektöründe de kullanılmaya başlanması beklenen 3D baskı teknolojileri moda aksesuar ürünlerinin üretimini de değiştiriyor olacak.
Geleneksel üretimde olmayan 5 faydası
A.T. Kearney raporuna göre üç boyutlu yazıcı teknolojileri beş ayrı alanda geleneksel imalatın sunamadığı fayda sağlayacak. Bunlardan ilki ‘Kitlesel bireyselleştirme’ yani tüketicilere kendi tasarımlarını yapabilme imkanı sağlıyor olmak. İkincisi, ‘Yeni kapasite’, yani karmaşık ürünler çok çok büyük sermaye yatırımlarına ihtiyaç duyulmadan toplu üretim yapılabiliyor olması. Geleneksel üretimden farklılaştığı üçüncü alan ise ‘Teslim süresi ve hızı’; tasarım, sürec ve üretim döngülerinin çok daha kısa bir sürede gerçekleşiyor olması. Bu sayede dördüncü fayda ‘Tedarik zincirinde sadeleşme’ oraya çıkacak ve sipariş zamanına çok yakın bir üretim süreci şirketlerin envanter yükünü de azaltıyor olacak. Öte yandan raporda beşinci fayda olarak ise kullanılmayan toz hammaddenin ardarda kullanılıyor olması sayesinde çok daha az hammadde firesi verildiği, ‘atık azaltımı’ faydası düşürüldüğü belirtiliyor.