BEŞİKTAŞ: Camiye Cumbalı mahfil

Vakıflar Müdürlüğü tarafından restore edilen Mimar Sinan eseri Sinan Paşa Camii’ne,asıl projesinde olmayan cumbalı bir mahfil eklendi. Milliyet gazetesi haberi detayları ise şöyle: İstanbul’un önemli tarihi yapılarından Beşiktaş’taki Sinan Paşa Camii’nin bitişiğine yaptırılan Hünkar Mahfili’nin görüntüsü ortaya çıktı. Tartışmalara neden olan mahfil, Kaptan-ı Derya Sinan Paşa tarafından 1555’te Mimar Sinan’a yaptırılan asıl halinde yer almıyor. Osmanlı Padişahları’nın ibadetleri için yapılan binalara denilen ‘Hünkar Mahfili’nin 19. yüzyılda camiye eklendiğini ifade eden Mimarlık Tarihi Uzmanı Prof. Dr. Uğur Tanyeli, “Mimar Sinan yapısını bozduğu gerekçesiyle 1940’larda yok edilmiş bir binayı eski fotoğraflarına bakarak yeniden inşa ettiler. Caminin orijinal halinde bir mahfil yoktu. Yıktırılmasaydı tabi ki o mahfili de korumak gerekirdi. Ama, yıkılmış ve tarihsel açıdan da kaybı çok hayati önemde olmayan bir ek binayı ve sadece eski fotoğraflara bakıp inşa etmek doğru değildir. Mahfil, Sinan yapısına hoyrat bir müdahaledir” diye konuştu.

‘Osmanlı’da örneği yok’
2.5 milyon liraya mal olan Hünkar Mahfili’nin Beşiktaş Müftüğü’ne tahsis edilmesi planlanıyor. Vakıflar İstanbul 1.Bölge Müdürlüğü tarafından 2011’de restore ettirilerek geçtiğimiz yıl hizmete açılan yapıyı gülünç olarak nitelendiren Prof. Afife Batur, “Projeyi yapan her kimse ne Sinan’ı, ne de Osmanlı mimarlık geleneğini biliyor! Ortaya uydurma bir yapı çıkmış. Hünkar Mahfilleri’nin cumbası olmaz. Yeniden ihya neye göre yapıldı o da belli değil. Projenin eski belgesi var mıydı? Bizim mesleki bilgimiz Sinan Paşa Cami’nin yanında öyle bir mahfil olmadığı yönünde. Mahfil Sinan yapısına uyumlu görünmüyor. Ne yazık ki projenin şuan ki görünümü çok uygunsuz bir konum ve detaylar içeriyor. Osmanlı dönemine baktığımızda herhangi bir yapıya böyle bir ekleme yapıldığını görmedik” dedi.

‘Yapılan bina kurumca yıkılmıştı’
Sami Yılmaztürk (TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı): “Mimar Sinan tarafından 1555’te yapılan yapılan Sinan Paşa Cami’ne bitişik olarak 19. yüzyılda eklendiği sanılan ‘Hünkar Mahfili’ Vakıflar İdaresi tarafından 1936-37 yılında yıktırılmıştır. Hünkar Mahfili, sultanlar için yapılırdı. Halbuki bu cami bir sultan – padişah cami değildir. Padişahların kendi adlarına yapılmış camiler dışında ibadet etmesi söz konusu olmadığı için bu camide söz konusu Hünkar Mahfili’nin olduğu bile sanat tarihçileri tarafından tartışmalıdır. Orijinalinde olmayan ve camiinin özgünlüğünü bozan bir ek olması nedeniyle bugün yapıyı yeniden yapan kurum tarafından bizzat yıkıldığı bir gerçektir. Siyaseten atanmış kişilerce oluşturulmuş koruma kurullarının almış olduğu kararların hukuksal hiçbir dayanağı bulunmamaktadır. Yapımı sürmekte olan Sinan Paşa Cami Hünkar Mahfili yenilemesinin bu çerçevede değerlendirilmesi gerekmektedir.”