Teknoloji platformu baz istasyonları hakkında bilgi verdi. Haberleşme hak ve hürriyeti Anayasa’nın 22. maddesi ile teminat altına alınmıştır. Mobil iletişim hizmeti bir kamu hizmeti niteliğindedir. Hizmetin fiilen verilebilmesi amacıyla kurulması zorunlu olan baz istasyonları da kamu hizmetinin parçası durumundadır. Buna göre mobile iletişim hizmeti verilebilmek amacıyla kurulan baz istasyonları ve diğer şebeke unsurları yasaların teminatı altındadır.
Mobil iletişim, baz istasyonlarının kurulması ve işletilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu konuda Türkiye’de yetkili Kurum Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’dır.
Türkiye’deki her baz istasyonu Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na bağlı ancak tarafsız bir yapı olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) düzenlemelerine uygun olarak kurulmakta ve sonrasında yine BTK tarafından denetlenmektedir. Bu kapsamda bir baz istasyonunun BTK tarafından verilmiş Güvenlik Sertifikası’na sahip olması; bu istasyonların yönetmelik şartlarına uygun kurulduğu, Kurum tarafından denetlendiği, sürekli yaşam alanlarında yönetmelik ile belirlenen sınır değerleri aşmadan faaliyetini sürdürdüğü ve kamuoyunun herhangi bir endişeye kapılmasına gerek olmadığı anlamına gelmektedir.
Elektromanyetik ışıma limit değeri tüm Avrupa ülkeleri için Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Uluslararası İyonize Olmayan Işımadan Korunma Komisyonu (ICNIRP) tarafından yapılan çalışmalarla belirlenmiştir.
ICNIRP 2000 V/m elektromanyetik ışıma değerinin insan vücut sıcaklığını 1C? arttırdığı belirlemiş, bunun için de elektromanyetik ışıma limit değerlerini 50 kat aşağıya yani 41 V/m’ye indirmiştir. Bu limit değer tüm Avrupa ülkelerinde aynı şekilde uygulanır.
Türkiye’de ise düzenleyici ve yetkili mercii olan BTK bu konu hakkında daha tedbirli olmak adına baz istasyonlarından yayılan elektromanyetik ışıma limit değerini ICNIRP’nin belirlediği değerden 4 kat aşağı çekerek, 10 V/m olarak uygulanmasına karar vermiştir.
Türkiye’de hastane, okul ve parklarda izin verilen maksimum değer ise 3V/m’dir. Dolayısı ile BTK, belirlediği elektromanyetik ışıma limit değeri ile bebekler, çocuklar, hamileler ve yaşlılar olmak üzere tüm kamuoyunu elektromanyetik ışımaların olası etkilerinden korumayı hedeflemiştir.
Türkiye’de acil yardım çağrılarının yüzde 85’i cep telefonlarından yapılmaktadır. Bu da mobil iletişim araçlarının acil durumlarda hayat kurtarıcı rolü olduğunu göstermektedir. Bunun en güzel örneklerinden biri olan Van depreminde baz istasyonları ve kesilmeyen iletişim hatları sayesinde onlarca canın kurtarıldığı bir gerçektir. Bu tür afet durumlarında iletişim altyapısının kusursuz olarak çalışması vatandaşlar için hayati bir öneme sahiptir.
Elektromanyetik alanlar ve baz istasyonları konusunda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar ve öneriler şu şekilde sıralanabilir:
1. Radyasyon ile elektromanyetik ışıma birbirine karıştırılmamalıdır. Elektromanyetik dalga ile radyasyon farklı ışıma sınıflarına girerler. Elektromanyetik dalga iyonlaştırıcı olmayan ışıma sınıfına girerken, radyasyon iyonlaştırıcı ışıma sınıfına dâhildir. Baz istasyonlarından yayılan enerji radyasyon değil elektromanyetik ışımadır ve bunlar hücre yapısına yani DNA’ya zarar verecek nitelikteki ışımalar değildir.
2. Mobil iletişim sağlamak için baz istasyonları gerekli ve şarttır. Teknik olarak hiçbir cep telefonu baz istasyonu olmadan iletişim kuramaz. Baz istasyonlarının gerekliliği ise kapsama alanı ve kapasite ihtiyacıyla doğrudan bağlantılıdır.
3. Cep telefonları 900 MHz– 1800MHz– 2100MHz frekans aralığında çalışırlar. Yani birinci, ikinci ve üçüncü nesil gibi (G, 2G, 3G). Bunların yaydığı elektromanyetik ışımanın dünyaca bilinen bir sınırı vardır. Bu sınır insan vücudunun sıcaklığını 1C? 2000 Volt/metre’dir. Bu değerin olası zararlı etkilerinden korunmak için ICNIRP, 2000 Volt/Metre’nin 50’de 1’i olan 40 Volt/Metre’yi sınır değer olarak belirlemiştir.
4. Bilim adamları, sivil toplum örgütleri ve yerel yönetimler, baz istasyonları ve cep telefonlarının etkilerine ilişkin bilimsel ve doğru bilgileri paylaşmaktan sorumludur.