ETİLER’İN vergisiyle Tatvan’ın vergisi bir olmayacak. Etiler’deki 50 metrekarelik evden alınan yüzde 1’lik vergi yüzde 18’e çıkacak; Tatvan’daki 250 metrekarelik evden alınan vergi yüzde 18’den yüzde 1’e düşecek. Maliye fazla veya gereksiz aldığı vergi için vatandaşa yüzde 12 faiz ödeyecek. 20 yaşını geçen arabasını hurdaya çıkaranın vergi borcunun yüzde 75’i silinecek. Emeklilik Sistemine devlet her bir katılımcı için yıllık en fazla 2 bin 659 TL katkıda bulanacak.
Yıllık geliri 88 bin TL olanlar, kira vergisinde 3 bin liralık istisnadan yararlanamayacak. Hazine, borçlanırken tahvil ve bono istemeyen faize duyarlı kesim için kira sertifikası da ihraç edecek. Maliye ilk kez, vatandaştan yanlışlıkla aldığı fazla vergiler için ‘faiz’ ödeyecek.
Hükümet, bireysel emeklilik sistemini teşvik etmek, tasarruf miktarını artırmak, vade yapısını uzatmak ve alternatif finansman çeşitlendirmesi için yeni bir torba tasarı hazırladı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklanan pakette çok sayıda düzenleme dikkat çekti. İşte onlardan bazıları:
-Bireysel Emeklilik Sistemini (BES) teşvik ederek, Türkiye’nin tasarruf oranlarını artırmak isteyen hükümet, bireysel emeklilik sisteminde halen uygulanan ‘vergi iadesi’ sisteminden vazgeçecek. Bunun yerine devlet, her bir katılımcının ödediği bireysel emeklilik sigorta priminin yüzde 25’i oranında katkıda bulunacak. Ancak devletin katkısı yıllık brüt asgari ücretin (10.636 TL) yüzde 25’ini geçemeyecek. Bu durumda yüksek prim ödeyen bir vatandaşa devlet ayda, 222 TL katkıda bulunacak. Devletin bu vatandaşa yıllık katkısı ise 2 bin 659 TL olacak.
Aylık 200 TL bireysel emeklilik primi ödeyen bir başka vatandaş içinse devlet her ay 50 TL katkıda bulunacak. Bu sayede vatandaşın hesabında aylık 200 TL değil; 250 TL birikecek. Böylece vatandaşın yıllık 2400 TL’lik prim ödemesine karşın, devlet de yıllık 600 TL katkıda bulunmuş olacak.
ERKEN ÇIKANA KATKI YOK
Ancak sistem, kademeli olarak işleyecek. Yani devlet, 3 yıldan önce bireysel emeklilik sisteminden çıkan vatandaşa verdiği katkıyı geri alacak. 3 ila 6 yıllık zaman süresinde sistemden çıkana ise yaptığı katkının yüzde 35’ini verecek. 10. Yılda sistemden çıkan devlet katkısının yüzde 60’ını alırken; sadece emeklilik hakkını kazananlar devletin katkısının da yüzde 100’üne hak kazanacaklar.
Devletin katkısı ayrı bir hesapta izlenecek olsa da Sigorta şirketi katılımcının primlerini bir bütün olarak değerlendirip, nemalandıracak.
ZENGİNDEN DAHA FAZLA VERGİ
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni yasa tasarısında yer alan bir değişiklikle, yıllık geliri 88 bin TL ve üzerinde olanlar için uygulanan ‘kira geliri istisnasının’ kaldırılacağını duyurdu. Böylece yıllık geliri 88 bin TL ve üzerinde olan kira geliri sahipleri, 3 bin TL’lik vergi istisnasından yararlanamayacaklar.
Örneğin aylık geliri 7.3 bin TL olan bir vatandaşın, bu gelir içinde bin liralık da kira geliri olsun. Yani yıllık 12 bin TL kira geliri olan vatandaş, mevcut durumda yani 2 bin 800 TL’lik istisnadan yararlandığında 1035 TL vergi öderken; yeni yasayla ödemesi gereken vergi tutarı bin 350 TL’ye yükselecek. Yani vergisinde 315 liralık bir artış ortaya çıkacak.
ETİLER İLE TATVAN’IN VERGİSİ BİR OLMAYACAK
Bakan Şimşek, tasarıya eklenen bir madde ile Bakanlar Kurulu’na emlak vergisinde farklılaştırma yetkisi tanındığını anlattı. Şimşek, halen 149 metrekareye kadar olan konutların alım satımında yüzde 1 KDV alındığını belirterek, “Örneğin Etiler’de 50 metrekare ev 1 milyon TL iken, bu evin alım satımında yüzde 1 KDV ödeniyor. Tatvan’daki ev 250 metrekare ama değeri 100 bin TL ama ödediği KDV yüzde 18. İşte bunu değiştirebilmek için Bakanlar Kurulu’na rantı yüksek yerlerde arsa değeri ve konut değerine göre KDV’yi farklılaştırma yetkisi veriliyor” dedi.
Şimşek, yeni düzenlemeyle zenginden daha çok, fakirden daha az vergi alınarak; vergi adaletini sağlamaya çalıştıklarını vurguladı.
SİGARAYA YENİ VERGİ Mİ?
Bakan Şimşek, tütün ve mamulleri vergilendirmesinde AB’ye uygun bir vergilendirme modeline geçileceğini açıkladı. Paket başına maktu vergi alınacağını belirtti. Ancak gazetecilerin ‘buradan sigaraya ilave vergi geleceğini mi anlamalıyız’ sorusu üzerine Şimşek, “Kesinlikle bir vergi artışı söz konusu değil. Biz sadece yeni bir sisteme geçiyoruz” dedi.
HURDAYA ÇIKARANIN BORCU SİLİNECEK
Tasarıyla 20 yaşını aşmış binek otomobilini, hurdaya çıkaran vatandaşın motorlu taşıtlar vergisi, trafik cezası gibi borçlarının yüzde 75’i silinecek.
DÜNYA TERSİNE DÖNDÜ MALİYE FAİZ ÖDEYECEK
Maliye Bakanı Şimşek, vatandaşa bir de müjde verdi. Maliye’nin bundan sonra fazla veya yersiz topladığı vergiler için, vatandaşa faiziyle geri ödeme yapılacağını söyledi. Buna göre bir vatandaş fazla veya gereksiz bir vergi ödediğinde Maliye’den yüzde 12 faiziyle birlikte geri alabilecek.
100 MİLYONLUK YENİ VERGİ TOPLAYACAK
Bakan Şimşek, Türkiye’de yılda ortalama 15 milyon cep telefonu satıldığını ve her bir telefondan 100 TL ÖTV alındığını anımsattı. Ancak yolcu beraberinde yılda ortalama 1 milyon cep telefonu getirildiğini belirten Şimşek, yeni düzenlemeyle yolcu beraberinde gelen her bir telefondan da 100 TL Özel Tüketim Vergisi alınacağını duyurdu. Şimşek, vergi adaleti açısından bunun önemli olduğunu söyledi. Maliye sadece bu düzenlemeyle yılda 100 milyon TL ilave gelir sağlamış olacak.
YABANCI HASTA, ÖĞRENCİ GETİRENE TEŞVİK
Şimşek, yeni tasarıyla ilk kez hizmet ihracının da teşvik kapsamına alındığının altını çizdi. Buna göre Türkiye’den yurtdışına uzaktan erişimle verilen mimarlık, tasarım, mühendislik, yazılım, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, veri saklama, tıbbi raporlama hizmetlerinden elde edilen kazançların yarısı vergi matrahından düşülebilecek. Bu hizmetlerden KDV alınmayacak.
Yine yabancılara eğitim ve sağlık hizmeti veren hastane ve okulların elde ettikleri kazançların yarısı da vergiden istisna tutulacak.
Elektrik, doğalgaz, su sayaçları ile sağlık verilerinin, POS cihazlarının, akıllı tarım uygulamalarının uzaktan erişiminde kullanılan cihazların ilk tesisinde alınan ÖTV kaldırılacak.
Şimşek, yeni düzenlemeyle bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarını ortadan kaldırmayı, yatırımları teşvik etmeyi, vergide adaleti sağlamayı, hizmet ihracını teşvik ederek cari açığı azaltmayı hedeflediklerini söyledi.
FAİZ İSTEMEYENLER İÇİN KİRA SERTİFİKASI
Hazine, özellikle faize duyarlı Körfez sermayesini Türkiye’ye çekmek için yeni bir enstrüman ihraç edecek. Bono ve tahvil ihracının yanı sıra bu kesimler için ‘kira sertifikası’ ihraç edecek. Başbakan
Yardımcısı Ali Babacan, dünya üzerinde ihraç edilen kira sertifikası tutarının 2012 yılı itibariyle 170 milyar dolara ulaştığını açıklarken, Malezya, Suudi Arabistan, BAE, Endonezya, Katar, Bahreyn ve Kuveyt’in bu piyasadaki başlıca ihraçcı ülkeler olduğunu belirtti. Almanya’nın Saxony-Anhalt Eyaletinin 2004 yılında, General Electric’in 2009’da, HSBC Bank’ın ise 2011 yılında kira sertifikası ihraç ettiklerini anımsattı.
Babacan, İngiltere ve Fransa’nın da kira sertifikası ihracı için yasal düzenlemeler yaptıklarını vurgularken, Türkiye’nin bu piyasada yer almasının finansman kaynaklarını çeşitlendirmek açısından önemine dikkat çekti.
HAYDİ MELEKLER İŞ BAŞINA
Babacan ve Şimşek’in açıkladığı torba yasa tasarısında bir diğer vergi teşviki ise ‘melek yatırımcılara’. Yani bireysel katılım yatırımcılarına. Örneğin ar-ge, teknoloji alanında iş yapan genç bir girişimcinin şirketine, kişisel varlığını, birikimini aktaran bir katılımcıya, koyduğu sermayenin yüzde 75’ini yıllık gelir vergisinden indirebilecek.
Bu şirket hisselerini satarken elde ettiği kazanç yine gelir vergisinden istisna olacak. Ancak vergi matrahından indirilebilecek tutar yıllık bazda 1 milyon TL’yi aşmayacak.
Tasarıda mevduatın vadesini uzatmak üzere de stopaj oranının vadeye göre farklılaştırılması için Bakanlar Kurulu’na yetki veriliyor.
– Portföyünün yüzde 75’inden fazlası hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının alım satımında stopaj oranı sıfıra inecek.
– Büyük (500 milyon TL ve üstü) ve stratejik yatırımların inşaatında ödenecek KDV, yatırımcılara iade edilecek.
ONLARDAN VERGİ ALINMAYACAK
Düzenlemeyle işyeri açsa bile vergiden muaf tutulacak esnaf kapsamı genişletilecek. Buna göre geleneksel ve sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği; çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık gibi meslekleri yapanlar işyeri açsa bile vergiden muaf olacak.