ÖNCEDEN Hazırlanmış Kira Beyannamesi sisteminde önceki uygulamalara paralel şekilde kira geliri sağlanan konut eğer hisseliyse hisse sahipleri payları oranında vergi ödüyor. Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi sisteminin kolaylıklarından birisi de hisseli konutlar için geçerli. Sistemde gelirinizi hesaplarken gelir elde ettiğiniz konutun tamamının mı yoksa bir kısmının mı size ait olduğu soruluyor. Eğer evin tamamı sizinse yüzde 100 bölümüne dokunmuyorsunuz. Eğer değilse hisse payınız neyse onu yazıyorsunuz ve sistem payınıza düşen vergiyi otomatik hesaplıyor. Bu da payınıza düşen gelire orantılı bir vergi oluyor.
Örneğin, 2 kişi bir gayrimenkul üzerinde eşit oranda hisseye sahipse, kişi başına hisse oranı yüzde 50 olarak girilecek. Her bir ortak gelirinden istisna tutarı olan 2.800 lirayı düşüp vergisini hesaplayacak. Diğer taraftan gay ri men ku lün, sahibi dışında üçüncü kişiler tarafından kiraya verilmesi halinde kiraya verenlerin sayısı birden fazla elde mı 50 ise her bir kişinin kira geliri üzerinde sahip olunan hisseyi ifade eder. Örneğin: Ahmet Bey’e ait gayrimenkul, üçüncü kişiler olan Mehmet Bey ve Osman Bey tarafından kiraya verilmiş, kira geliri üzerinde eşit hisseye sahipler. Bu durumda hisse bölümüne hisse oranı yüzde 50 olarak girilecek. Eğer istisna ve giderleri düş tük ten sonra herhangi bir geliriniz kalmıyor ve eksiye dü şü yor sa nız zarar yazıyorsunuz.
ZARAR VARSA GELECEK YILLARDA İNDİRİN
Geçmiş yıllarda beyan ettiğiniz kira geliri beyannamelerinizde varsa ‘Zarar’ bölümünde yer alan tutar yazılacak. Kira gelirinin tutarının hesabında giderlerin fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, 5 yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde edilen kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir. Bu durumun iki istisnası var:
1- Ödediğiniz kira zarar sayılmaz Ev sahipleri kira ile oturdukları evin kirasını gelirinden indirdiğinde bir zarar doğarsa gelecek yıllardaki kira vergisinden indiremez.
2- Alım bedeli de zarar olmaz 2 İndirim konusu yapılan alım bedelinin % 5’i oranındaki tutarın indirilemeyen kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz.
PAYINIZA DÜŞEN STOPAJI İNDİRİN
* Yüzde 75 hisse sahibisiniz.
* Yıllık kira geliri 10.000 TL
* Vergi değeri 200.000 TL
* Yıl içinde yapılan vergi kesintisi (stopaj) 900 TL ise:
* Hissenize isabet eden kira geliri: 10.000 TL X 75/100 = 7.500 TL
* Hissenize isabet eden vergi değeri: 200.000 TL X 75/100 = 150.000 TL
* Hissenize isabet eden vergi kesintisi (stopaj): 900 TL X 75/100 = 675 TL olarak bilgiler girilecektir.
* Yıllık gelirden kaynaklı vergi matrahı: 7.500 TL 675 TL = 6.825 TL
HEM KONUT HEM İŞYERİYSE NE OLACAK?
İşyerleri kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapmak zorunda. Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden yüzde 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapıyorlar. İşyerinin sahibi bunu beyannamede yazacak ve gelirden düşülecek. Kiraya verilen gayrimenkulün hem konut hem de işyeri olarak kullanılması halinde ise; kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır.
BAĞIŞLARDA GELİRDEN İNDİRİLEBİLECEK
Giderler haricinde yaptığınız bağış ve yardımları da gelirinizden düşüp daha az vergi ödeyebilirsiniz. Başta eğitim ve sağlık alanında yaptığınız yardımlar var. Çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi dolayısıyla yapılan harcamalar, kamu yararına çalışan der nek ler ve vakıflara yapılan bağışlar yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 5’ini aş ma mak kaydıyla in di rim konusu olabiliyor.
BİREYSEL EMEKLİLİK ÖDEMELERİ NE OLACAK?
Bireysel emeklilik ödemeleri ne olacak? Yıllık beyanname veren mükellefler, vergi matrahlarının tespitinde bireysel emeklilik sistemine ödedikleri kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ait katkı payının beyan edilen gelirin yüzde 10’una kadar olan kısmını gelir vergisi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapabiliyor. İndirilecek prim, aidat ve katkı paylarının toplamı, 9.801 lirayı aşmamalı. Katkı paylarını aynı dönemde elde edilen ücret gelirlerinden indirmişseniz ayrıca kira vergisinden indiremezsiniz.