KAMUOYUNDA “soykırımı inkar yasası” olarak bilinen ve 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddedilmesini suç sayan yasa teklifi, Fransız Ulusal Meclisi’nde kabul edildi. Oylama sırasında salonda yaklaşık 50 vekil bulunuyordu. Bu da 577 üyeli meclisin yaklaşık yüzde 10’una denk geliyor. Meclisten geçen yasa tasarısı, şimdi senatoya gönderilecek. Tasarı senatoya geldiğinde ‘değişiklik önergesi verilmeden’ geçerse yasalaşabilecek. Değişiklik önergesi verilirse yeniden ulusal mecliste ele alınacak. Parlamento, yasayı görüştüğü akşam, 9 Ocak’a kadar sürecek Noel tatiline girecek. Bu tarihte parlamentodan geçen yasa senatoya sevk edilecek.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle her iki meclis de 22 Şubat’ta yeniden tatile girecek. Yasa bu tarihe kadar yetişmezse kadük (geçersiz) kalacak.
Bugünkü kritik oturumda ilk olarak, yasa teklifini kaleme alan iktidar partisi Halk Hareketi Birliği (UMP) milletvekili Valerie Boyer söz aldı. Boyer, “Burada amacımız ilişkileri bozmak değil, Fransa vatandaşlarının korunması. Sizi bu tasarıyı destek vermeye çağırıyorum, sevgili meslektaşlarım” diye konuştu. Fransız vekil, “Bazı ülkeler 1915 olaylarını inkar ederek suç işlediler. Cezasız kaldılar. 1914 yılındaki Ermenilerin üçte ikisi ya tehcir edildi ya da katledildi. Sizden destek bekliyorum” ifadesini kullandı.
Oturumda toplam 17 milletvekili söz aldı. Konuşma yapan vekillerden Fransa-Türk Parlamenter Dostluk Grubu Başkanı Michel Diefenbacher ve merkez sağın cumhurbaşkanı adayı Francois Bayrou, tasarı aleyhinde görüş bildirdi.
Bayrou, “Evet Ruanda’da, Kamboçya’da, Vendee’de katliam oldu. Bunlar da mı gelecek? Bence tehlikeli bir yola giriyorsunuz” diye konuştu. Yapılan konuşmaların ardından değişiklik önergelerinin görüşülüp oylanmasına geçildi.
MADDELER TEK TEK OYLANDI
Değişiklik önergeleri içinde yer alan ve “ifade özgürlüğünün ihlal edildiği” gerekçesiyle, yasa teklifinin, “Fransız kanunları tarafından tanınan soykırımların inkarının cezalandırılmasını” öngören birinci maddesinin iptal edilmesine ilişkin sunulan değişiklik önergesi kabul edilmedi. Böylece tasarının birinci maddesi geçti. Ardından ikinci madde de oylandı.
Yasa teklifinin tüm maddelerinin tek tek oylanmasından sonra tasarı genel oylamaya sunuldu.
“Yasalarca kabul edilmiş soykırımların inkârını” yasaklayan ve bu suçu işleyenlerin 1 yıl hapis ve 45 bin euroya kadar para cezasına çarptırılmasını öngören yasa tasarısı için genel kurulda salt çoğunluk arandı.
Fransa meclisi, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkarının suç sayılmasını öngören bir yasa teklifini 2006 yılında onaylamıştı. Ancak Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, bu teklifin senatoya gelmesini engellediği için teklif yasalaşmamıştı. Fransa, sözde “Ermeni soykırımı”nı 2001 yılında resmen kabul etmişti.
SOSYALİSTLER KARŞI, UMP’DEN TEPKİ
Sosyalist Parti ve Komünist Parti milletvekillerinin çoğunluğu, tartışmalı yasa teklifini “prensip olarak” desteklemeyeceklerini açıkladı. Tasarıya Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin iktidar partisi UMP içinden de tepkiler var.
Yasa teklifini sunan Boyer’den sonra Fransa hükümeti adına parlamento ile ilişkilerden sorumlu bakan Patrick Ollier söz aldı.
Fransız bakan, konuşmasında yasa teklifine karşı çıkmadı ve oylama sonucunu milletvekillerinin iradesine bıraktı. Türkiye ve Fransa arasındaki ilişkilere övgüler yağdıran Ollier de yasa teklifinin Türkiye’yi hedef almadığını söyledi.
Ollier, Adalet Bakanı’nın görüşmelerde olmayışından dolayı özür dileyerek, “Çünkü kendisi şu anda Cumhurbaşkanı ile birlikte bir uyuşturucu ile mücadele başlıklı bir toplantıda” şeklinde konuştu.
“FRANSIZ ANAYASASI’NA AYKIRI”
Genel kurulda söz alan Diefenbacher ise, “parlamenterlerin rolünün tarih yazmak olmadığını” belirterek, “teklife hayır oyu vereceğini” söyledi.
UMP üyesi Fransız milletvekili, “yasa teklifinin Fransız anayasasına aykırı olduğu” görüşünü dile getirdi.
Michel Diefenbacher, bu teklifin yasalaşması ve daha sonra yapılacak itirazla konunun anayasa mahkemesine gelmesi halinde, 2001 yılında kabul edilen yasanın da iptalinin gündeme gelebileceği uyarısında bulunarak, “Bu yasa teklifi Ermenilere de zarar verecek” diye konuştu.
TÜRKİYE YAPTIRIM UYGULAYACAK
Türkiye, tasarının geçmesi halinde Fransa’ya üç etapta yaptırım uygulayacağını açıkladı. Ankara’nın ilk etapta uygulayacağı yaptırımları bugün açıklayacağını belirten Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dün, “Sarkozy’nin oy hesapları üzerinde akla ziyan bu adımları, Fransa-Türkiye ilişkilerine zarar verecektir” diye konuşmuştu.
BİNLERCE TÜRK PARLAMENTO DIŞINDA
Tasarıyı protesto eden Türkler, yerel saatle 06.00’dan bu yana Fransız meclisi önünde gösteri düzenliyor. Paris dışında Lyon, Strasbourg, Nantes ve Ruan kentlerinden otobüslerle gelen yaklaşık 5 bin kişi ellerinde Türk, Azeri ve Fransız bayrakları ve yasa teklifine karşı çıkan pankartlarla tepkilerini dile getiriyor. Yasa aleyhine sloganların atıldığı gösteride, polisin sıkı güvenlik önlemleri aldığı görüldü. Gösterilere katılan protestocuların sayısı her geçen dakika artıyor.
Arzu ÇAKIR MORIN / Hürriyet
