Gelecek hafta TBMM’de görüşülecek Borçlar Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu tasarıları yürürlüğe girdiğinde hayatımızda radikal değişiklikler yaşanacak
Avrupa Birliği’ne uyum kapsamında ekonomik-sosyal yaşamda adaleti ve dengeyi sağlamak amacıyla Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu sil baştan yazılıyor. Sabah Gazetesi’nden Hazal Ateş’in haberine göre, kiracıdan ev sahibine, faizlerden vergi düzenlemesine, sevgililerden, cüzdanı çalınan yolcuya kadar geniş yelpazede değişim yapılacak. Gelecek hafta TBMM’de görüşülecek 2184 maddelik iki yasa tasarısı yürürlüğe girdiğinde günlük yaşama yansıyacak bazı düzenlemeler şöyle:
SORUMLULUK SİGORTASI: Türk ticaret hayatına “sorumluluk sigortası” kavramı girecek. Yanlış ameliyat yapan doktor, şirketi kötü yöneten müdür tazminat ödeyecek. Hastanın ölmesi durumunda ameliyat öncesi imzalanan sözleşmeler geçersiz olacak.
SPK İZNİ ZORUNLU: Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izinsiz şirket kurup para toplayanlara 6 aya kadar hapis verilecek. Genel Kurul’dan yetki alan şirketler kendi hisselerinin yüzde 10’una kadar hisse toplayabilecek.
İNTERNET SİTESİ ZORUNLU: Şirketlere internet sitesi zorunluluğu gelecek. Kanun yürürlüğe girdikten sonra 3 ay içinde internet sitesi oluşturmayan şirket yöneticileri, 6 aya kadar hapis ve 300 güne kadar para cezasına çarptırılacak.
YÜKSEK FAİZE SINIR: Faizlerdeki olağanüstü artışa karşı borçlu korunacak. Yıllık faiz oranı, faiz borcunun doğduğu tarihteki mevzuata göre saptanacak. Sözleşmeyle kararlaştırılacak faiz, belirlenen yıllık faiz oranının yüzde 50’sini aşamayacak. Temerrüt faiz oranı belirlenen oranın yüzde 100’ünü geçemeyecek.
ULUSLARARASI MUHASEBE SİSTEMİ: Büyük, küçük tüm şirketlerin denetimi uluslararası muhasebe standartlarına göre yapılacak. Şirketin içinde para mı, çek mi, senet mi, ortakların parası mı var, görülebilecek.
5 KİŞİ ZORUNLULUĞU KALKIYOR: En az 5 kişiyle anonim şirket kurulabileceği yönündeki zorunluluk kaldırılıyor. Tek pay sahibi, anonim şirket kurabilecek.
KAPIDAN SATIŞ BİTİYOR: Kapıdan satışlar “saldırgan satış yöntemi” olarak değerlendirilecek. Sahte diploma kullandığı tespit edilenlere 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.
MÜŞTERİ KORUNACAK: Müşteriye ait eşyaların çalınması halinde otel konaklama ücretinin 3 katına kadar tazminat ödeyecek. Yolcunun eşyasından firma sorumlu olacak. Haksız rekabete 2 yıla kadar hapis verilecek.
KEFİLLER RAHATLAYACAK: Eşi onay vermedikçe kimse başkasının borcuna kefil olamayacak. Kefalet dönemi 10 yılda ortadan kalkacak. Hâkimler tazminat saptarken gelir seviyesine bakmayacak.
SEVGİLİYE DE TAZMİNAT
NİKÂHSIZ EŞE, SEVGİLİYE TAZMİNAT: Resmi nikâhı olmayan, sevgili ve nişanlıların tazminat talebi de yasal dayanağa kavuşturulacak. Sadece ölüm halinde değil, ağır bedensel zarar görenlerin yakınlarına da manevi tazminat verilecek.
NAFAKADA SINIR YOK: İşçi ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemeyecek. Ancak nafaka davalarında bu sınır uygulanmayacak.
KAMYON EDEBİYATINA YASAK: Şehirlerarası yolculuklarda, otobüslerde horoz, tavuk gibi canlı hayvanlar taşınmayacak. Lahmacun gibi yolcuları rahatsız edecek yiyecekler tüketilmeyecek. Dolmuş ve kamyonlara asılan “Aşıksan vur saza, şoförsen baz gaza” gibi rahatsızlık yaratan yazılar kaldırılacak.
KİRALARA KRİZ AYARI: Kira bedeli, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) artışını geçmeyecek şekilde artırılabilecek. Kiracı kriz ya da olağanüstü durumlarda sözleşmenin koşullara göre uygulanmasını talep edebilecek.
KOMŞUNA SAYGI GÖSTER: Ev sahipleri, pencereden sofra bezi çırpan, balkonda mangal yakan, gürültü yapan, yüksek sesle müzik dinleyen kiracının sözleşmesini iptal edebilecek. Kiracı bina sakinlerini rahatsız etmeye devam ediyorsa sözleşme iptal edilecek.
BİNA GİDERİ MAL SAHİBİNİN: Binanın çatı onarımı, dış cephe boyası gibi giderler ev sahipleri tarafından karşılanacak. Kiralık yerle ilgili zorunlu sigorta, vergi gibi yükümlülükleri de mülk sahibi karşılayacak. Kiracı, tuttuğu evdeki kırık lavabo, su akıtan küvet, arıza veren kombinin tamir edilmesini isteyebilecek.
DEPOZİTOYA SINIRLAMA: Konut ve işyerlerinde, mal sahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini geçmeyecek. Depozito, vadeli tasarruf hesabına yatırılacak. Kirayı 2 ay geciktiren evi boşaltacak.