KERVANSARAYLAR HAKKINDA Osmanlı döneminde Rumeli ile Anadolu arasındaki kervan ticaretinde önemli bir geçiş noktası olan Beşiktaş’ta bir kervansaray bulunduğundan söz eden tek kaynak Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sidir. Evliya Çelebi’nin aynı zamanda Anadolu tarafındaki sefere giden Rumeli askerinin konak yeri olduğunu belirttiği Beşiktaş’taki kervansarayın 18. yy’da bu fonksiyonlarını yitirerek harap olduğu ve ortadan kalktığı sanılıyor. Kimin tarafından ve hangi tarihte yapıldığı bilinmeyen yapının yakınındaki Sinan Paşa Külliyesi’nin ya da Barbaros Hayreddin Paşa Külliyesi’nin parçası olabileceği ileri sürülmüştür.
DİKİLİTAŞLAR-NİŞANTAŞLARI
Beşiktaş çevresinde iki semte ad veren bu taşlar iki Osmanlı padişahının burada yaptıkları tüfek atışlarını belgelemek amacıyla dikilmiştir. Bugün Beşiktaş ilçesi sınırları içinde kalanlar Ihlamur Parkı ile Ihlamur Yıldız Caddesi arasındaki setli alanda ve Dikilitaş Sokağı’nda bulunmaktadır. I. Abdülhamid döneminde (1774-89) padişahın silahtarı Seyyid Mehmed Ağa Ihlamur’da alttaki düzlüğe bir havuz yaptırmış, üstteki yamacı ise setler halinde bir atış yeri ve namazgah olarak düzenletmiştir. Namazgahın günümüze ulaşmayan kitabesi Cemaziyelevvel 1192 (Haziran 1778) tarihini taşıyordu. I. Abdülhamid’den sonra tahta çıkan III. Selim sık sık Ihlamur Mesiresi’ne gelmiş ve burada tüfek atışları yapmıştır. Bu atışlardan birini belgeleyen h. 1205 (1790-91) tarihli taş bugün ayaktadır. Şair Naşid tarafından yazılan 58 beyitlik manzum kitabede aynı yerde atış yapan Enderun ağalarından söz edilir. Gene aynı yerde üst sofada II. Mahmud’a ait H. 1226(1811) tarihli iki taş bulunmaktadır. Bunlardan büyüğünün 35 beyitlik kitabesi Enderuni Vasıf’ın, küçüğüün 9 beyitlik kitabesi Şakir’indir. Semte adını veren Dikilitaş’taki taş da H. 1226 (1811) tarihlidir ve 15 beyitlik kitabesi Enduruni Vasıf’ındır. Bugün Şişli İlçesi’ne bağlı olan Teşvikiye Mahallesi’nde de biri H. 1205 (1790-91) tarihli III. Selim’e, diğerleri H. 1226 (1811) tarihli II. Mahamud’da ait üç taş bulunmaktadır. Gene Beşiktaş’ta eski Levent Çiftliği arazisinde bulunan II. Selim’e ait H. 1205 (1790-91) tarihli bir taş ise bugün Topkapı Sarayı Müzesi’ndedir.